Gerontoleg

Gerontoleg yw'r astudiaeth o'r agweddau cymdeithasol, diwylliannol, seicolegol, gwybyddol, a biolegol ar heneiddio. Cafodd y gair ei fathu gan Ilya Ilyich Mechnikov yn 1903, o'r Groeg γέρων, geron, "hen ŵr" a -λογία, -logia, "astudiaeth o". ^[1] Mae'r maes yn wahanol i geriatreg, sef y gangen o feddygaeth sy'n arbenigo mewn trin clefydau mewn oedolion hŷn. Mae gerontolegwyr yn cynnwys ymchwilwyr ac ymarferwyr ym meysydd bioleg, nyrsio, meddygaeth, troseddeg, deintyddiaeth, gwaith cymdeithasol, therapi corfforol a galwedigaethol, seicoleg, seiciatreg, cymdeithaseg, economeg, gwyddoniaeth wleidyddol, pensaernïaeth, daearyddiaeth, fferylliaeth, iechyd y cyhoedd, tai, ac anthropoleg.^[2]

Mae natur amlddisgyblaethol gerontoleg yn golygu bod nifer o is-feysydd sy'n gorgyffwrdd â gerontoleg. Mae yna faterion polisi, er enghraifft, yn ymwneud â chynllunio'r llywodraeth a chynnal cartrefi nyrsio, ymchwilio i effeithiau poblogaeth sy'n heneiddio ar gymdeithas, a dylunio mannau preswyl ar gyfer pobl hŷn sy'n hwyluso datblygu ymdeimlad o le neu gartref. Roedd Dr. Lawton, seicolegydd ymddygiadol yng Nghanolfan Geriatreg Philadelphia, ymhlith y cyntaf i gydnabod yr angen am fannau byw a gynlluniwyd ar gyfer yr henoed, yn enwedig y rhai â chlefyd Alzheimer. Fel disgyblaeth academaidd mae'r maes yn gymharol newydd. Creodd Ysgol Leonard Davis USC y rhaglenni PhD, meistr a baglor cyntaf mewn gerontoleg ym 1975.

1. ↑ Confluence. "Gerontology/Geriatrics Definitions". www.aghe.org. Cyrchwyd 2016-11-25.
2. ↑ Hooyman, N.R.; Kiyak, H.A. (2011). Social gerontology: A multidisciplinary perspective (arg. 9th). Boston: Pearson Education. ISBN 978-0205763139.