Kummuh

Nie mylić z: Kadmuhu.

Kummuh (Kummuhu, Kummuhi) – nowohetyckie królestwo we wschodniej Anatolii wymieniane w źródłach asyryjskich z IX–VII w. p.n.e., w rocznikach urartyjskiego króla Sarduri II (VIII w. p.n.e.) i w luwijskich inskrypcjach hieroglificznych jego własnych władców (ok. 805–770 p.n.e.).

Zajmowało ono obszar w przybliżeniu odpowiadający obszarowi współczesnej tureckiej prowincji Adıyaman. Od północnego wschodu granicę tego królestwa wyznaczał Eufrat, od północy graniczyło ono z Melid, od zachodu i południowego zachodu z Gurgum i być może Sam’al, a od południa z Karkemisz^[1].

Stolica królestwa najprawdopodobniej również nazywała się Kummuh (występujące w tekstach nowobabilońskich miasto ^uruKi-mu-hi to prawdopodobnie właśnie Kummuh)^[1]. Lokalizowana ona jest na miejscu późniejszej Samosaty, która leżała na zachodnim brzegu Eufratu^[1]. Wykopaliska były prowadzone na tym stanowisku w latach osiemdziesiątych XX w. przez archeologów tureckich przed zakończeniem budowy zapory Atatürka. Niestety nie zdążono odkryć zbyt wielu nowohetyckich pozostałości nim stanowisko to zostało zalane.

Król asyryjski Sargon II uważał, że Kummuh znajdował się w Hatti, a jego władcę nazywał on „Hetytą”. Potwierdzają to odkryte tu inskrypcje miejscowych władców zapisane hetyckim pismem hieroglificznym, a także imiona królów Kummuh poświadczone w źródłach asyryjskich (Qatazilu = Hattusili?; Uszpilulume = Suppiluliuma?; Mutallu = Muwatalli?)^[1].