Kwallen

Kwallen Fossiel voorkomen: Cambrium[1] – heden
Chrysaora fuscescens, een schijfkwal
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Cnidaria (Neteldieren) Onderstam: Medusozoa
Informele groep
Kwallen
Onderverdeling
Cubozoa (Kubuskwallen) Scyphozoa (Schijfkwallen) Staurozoa (Gesteelde kwallen) Enkele Hydrozoa
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal    Biologie

Kwallen of zeekwallen is een verzamelnaam voor een groep in zee levende, vrijzwemmende neteldieren (Cnidaria). Kwallen zijn eenvoudig gebouwde zeedieren met een gelatineus, parapluvormig lichaam en neerhangende tentakels. Door het lichaam pulserend te bewegen kan een volwassen kwal zich door het water verplaatsen. De tentakels zijn bewapend met netelcellen en worden gebruikt om prooien te vangen en roofdieren af te schrikken.

Kwallen komen wereldwijd voor, van oppervlaktewateren tot in de diepzee. Schijfkwallen (de 'echte kwallen') leven uitsluitend in de zee, maar er zijn ook enkele hydroïdpoliepen met een vergelijkbaar uiterlijk die in zoet water leven. Kwallen hebben een complexe levenscyclus; de meduse kan rondzwemmen en brengt na geslachtelijke voortplanting kleine larfjes voort, de zogeheten planulae. Uit deze larven groeit een vastzittende poliep die kleine kwalletjes afsnoert.

Kwallen worden in een aantal Aziatische landen beschouwd als een delicatesse. Hierbij worden ze eerst gedroogd en geperst en vervolgens in een gerecht verwerkt. Kwallen spelen ook een rol in wetenschappelijk onderzoek. Het groen fluorescent proteïne werd oorspronkelijk uit een bioluminescente kwal geïsoleerd, en is inmiddels een zeer belangrijke fluorescente marker in de moleculaire biologie. Ieder jaar worden duizenden mensen tijdens het zwemmen door kwallen gestoken.^[2] De effecten variëren van licht ongemak tot ernstig letsel of zelfs de dood; vooral kleine kubuskwallen zijn verantwoordelijk voor veel van de beschreven sterfgevallen.

1. ↑ (en) Cartwright P, Halgedahl S, Hendricks J, Jarrard R (2007). Exceptionally Preserved Jellyfishes from the Middle Cambrian. PLoS One 2 (10): e1121. DOI: 10.1371/journal.pone.0001121. Gearchiveerd van origineel op 4 april 2023.
2. ↑ (en) Tucker, Abigail (2010). The New King of the Sea. Smithsonian 54 (4): 540–561. PMID 28752797. DOI: 10.1177/1363461517722869.