Back Kaspiese See AF Kaspisches Meer ALS Каспий талай ALT ካስፒያን ባሕር AM Mar Caspia AN Caspia ANG بحر قزوين Arabic ܝܡܐ ܕܐܝܒܪܝܐ ARC بحر قزوين ARZ কাস্পিয়ান সাগৰ AS
| (az) Xəzər dənizi (kk) Каспий теңізі (mzn) مازرون دریا (fa) دریای خزر (glk) کاسپي درىا (ru) Каспийское море  | |||||
| |||||
| Tipo | lago endorreico Lago salgado corpo de auga lago mar | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Epónimo | Cassitas (pt)  | ||||
| Parte de | área do mar Mediterráneo | ||||
| Situado na entidade xeográfica | Aral–Caspian Depression (en) | ||||
| Localización | |||||
| País da cunca | Rusia, Casaquistán, Turkmenistán, Irán e Acerbaixán | ||||
| |||||
| Efluente do lago | sen valor | ||||
| Conca hidrográfica | Caspian Sea Basin (en) | ||||
| Características | |||||
| Altitude | −28 m | ||||
| Profundidade | máximo: 1.025 m Media: 211 m | ||||
| Tamaño | 435 ( ) × 1.200 ( ) km | ||||
| Perímetro | 7.000 km | ||||
| Superficie | 386.400 km² | ||||
| Superficie da cunca hidrográfica | 3.500.000 km² | ||||
| Medicións | |||||
| Salinidade | 12,5 ‰ | ||||
| Volume físico | 78.700 km³ | ||||
O Mar Caspio[1] é a masa de auga pechada máis grande do mundo, a miúdo descrita como o lago máis grande do mundo ou un mar en toda regra.[2][3][4] É unha conca endorreica situada entre Europa e Asia: ao leste do Cáucaso, ao oeste da ampla estepa da Asia Central, ao sur das fértiles chairas do sur de Rusia na Europa Oriental e ao norte da montañosa meseta iraniana da Asia Occidental.
Ten unha superficie de 371 000 km2 (excluída a lagoa altamente salina de Kara Bogaz Gol, ao leste), unha superficie aproximadamente igual á de Xapón, cun volume de 78 200 km3[5][6] con características comúns tanto cos mares como cos lagos. A miúdo é considerado o lago maior do mundo, aínda que non é de auga doce senón salgada.[7][8]
Ten numerosas Illas, a maior das cales é a de Ogurja Ada, que ten 47 quilómetros de lonxitude; cara ao norte a maioría das illas son pequenas e deshabitadas.
Ten unha salinidade de aproximadamente o 1,2% (12 g/L), ao redor dun terzo da salinidade media da auga do mar.
Limita ao nordés con Casaquistán, ao noroeste con Rusia, ao suroeste con Acerbaixán, ao sur con Irán e ao sueste con Turcomenistán. O mar esténdese 1200 km de norte a sur, cunha anchura media de 320 km. A súa cobertura bruta é de 386 400 km2 e a superficie está a uns 27 m por baixo do nivel do mar. O seu principal caudal de auga doce é o Volga, o río máis longo de Europa, entra polo extremo norte, pouco profundo. Dúas concas profundas forman as súas zonas central e meridional. Estas dan lugar a diferenzas horizontais de temperatura, salinidade e ecoloxía. O fondo mariño do sur alcanza os 1023 m por baixo do nivel do mar, o que constitúe a segunda depresión natural non oceánica máis baixa da Terra despois do lago Baikal (-1180 m). Os relatos escritos dos antigos habitantes da súa costa percibían o mar Caspio como un océano, probablemente debido á súa salinidade e gran tamaño. Cunha superficie de 371 000 km2, o mar Caspio é case cinco veces máis grande que o lago Superior, 82 000 km2.[9] O mar Caspio alberga unha gran variedade de especies e é famoso polas súas industrias do caviar e do petróleo. A contaminación provocada pola industria petroleira e as presas dos ríos que desembocan nel prexudicaron a súa ecoloxía. Prevese que durante o século XXI a profundidade do mar diminuirá entre 9 e 18 m debido ao quecemento global e ao proceso de desertización, provocando un ecocidio.[10][11][12]
Na antigüidade, coñecíase como o océano Hircaniano ou tamén mar Khazar e mar Khvalisian.
- ↑ Benigno Fernández Salgado, ed. (2004). Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1299. ISBN 9788482887524.
- ↑ "Convention on the Legal Status of the Caspian Sea". President Of Russia (en inglés). 2018-08-12. Arquivado dende o orixinal o 2022-03-12. Consultado o 9 de novembro do 2023.
- ↑ "Is the Caspian a sea or a lake?". The Economist (en inglés). 2018-08-16. ISSN 0013-0613. Arquivado dende o orixinal o 2018-08-19. Consultado o 9 de novembro do 2023.
- ↑ Zimnitskaya, Hanna; von Geldern, James (2011-01-01). "Is the Caspian Sea a sea; and why does it matter?". Journal of Eurasian Studies (en inglés) 2 (1). pp. 1–14. ISSN 1879-3665. doi:10.1016/j.euras.2010.10.009.
- ↑ Lake Profile: Caspian Sea. LakeNet.
- ↑ Leong, Goh Cheng (1995-10-27). Certificate Physics And Human Geography; Indian Edition (en inglés). Oxford University Press. p. 66. ISBN 978-0-19-562816-6. Arquivado dende o orixinal o 2022-10-16. Consultado o 9 de novembro do 2023.
- ↑ CaspianEnvironment.org (ed.). "Caspian Sea » General background". Arquivado dende o orixinal o 30 de maio de 2010. Consultado o 28 de outubro do 2010.
- ↑ ESA.int (ed.). "ESA: Observing the Earth - Earth from Space: The southern Caspian Sea". Consultado o 28 de outubro do 2010.
- ↑ "Great Lakes – Physical Facts". United States Environmental Protection Agency. Arquivado dende o orixinal o 29 de outubro de 2010. Consultado o 9 de novembro do 2023.
- ↑ Dumont, Henri (outubro de 1995). "Ecocide in the Caspian Sea". Nature (en inglés) 377 (6551). pp. 673–674. Bibcode:1995Natur.377..673D. ISSN 1476-4687. doi:10.1038/377673a0.
- ↑ Wesselingh, Frank; Lattuada, Matteo (2020-12-23). "The Caspian Sea is set to fall by 9 metres or more this century – an ecocide is imminent". The Conversation (en inglés). Consultado o 9 de novembro do 2023.
- ↑ Prange, Matthias; Wilke, Thomas; Wesselingh, Frank P. (2020). "The other side of sea level change". Communications Earth & Environment (en inglés) 1 (1). p. 69. Bibcode:2020ComEE...1...69P. doi:10.1038/s43247-020-00075-6.