Gitarra

Gitarra klasikoa.

Gitarra jatorri zaharreko musika tresna bat da, musika estilo askotan erabilia. Eskuarki, sei hari ditu, baina badira lau, zazpi, zortzi, hamar eta hamabi haridunak ere.

Oinarrizko musika tresna da blues, country, flamenko, rock eta pop gisako musikan. Musika klasikoan, tresna bakarlaritzat erabiltzen da. Era akustikoan jo daiteke, soinua harien bibrazioak sortu eta gitarraren gorputz hutsak indartzen dituela, edo haren soinua anplifikadore baten bidez indartu eta eralda daiteke elektronika erabiliz; gitarra elektriko horiek XX. mendean asmatu ziren, eta herri kulturan oso garrantzitsuak dira.

Gitarra musika tresna zurruna da, normalean trasteez jotzen dena (salbuespen batzuekin), eta normalean sei edo hamabi hari izaten ditu. Oro har, jotzailearen gorputzaren kontra ezarriz eta, esku nagusiarekin, sokak punteatuz edo zarrastatuz jotzen da; aldi berean, aukeratutako sokak trasteen kontra sakatzen dira beste eskuko hatzekin. Halaber, gitarra-plektro bat ere erabil daiteke sokak jotzeko. Gitarraren soinua, izan ere, akustikoki proiektatzen da gitarran erresonantzia egiten duen ganbera huts baten bidez edo plektro elektroniko eta anplifikadore baten bidez anplifikatuta.

Gitarra kordofonotzat hartzen da; horrek esan nahi du soinua bi puntu finkoren artean luzatutako bibrazio-soka batek sortzen duela. Historikoki, gitarra egurretik abiatuta egiten zen, sokak catgut-ez (katu-errai) eginez. Altzairuzko gitarra-sokak XIX. mendearen amaieran sartu ziren Estatu Batuetan, nylonezko eta altzairuzko sokak, berriz, orokor bihurtu ziren Bigarren Mundu Gerraren ostean[1]. Gitarraren aurrekariak barne hartzen dituzte giterna, Bihuela, lau alorreko gitarra errenazentista eta bost alorreko gitarra barrokoa, eta horiek guztiak sei sokako instrumentu modernoaren garapenean lagundu zuten.

Hiru gitarra moderno mota nagusi daude: gitarra klasikoa (gitarra espainiarra); harizko gitarra akustikoa edo gitarra elektrikoa; eta gitarra hawaiiarra (jotzailearen magalean jarrita jotzen dena). Gitarra akustiko tradizionalen artean daude: tapa laudun gitarra (normalean soinu zulo handi batekin) edo tapa okerdun gitarra, batzuetan «jazz-gitarra» ere esaten zaie. Gitarra akustiko baten tonua soken bibrazioak sortzen du, gitarraren gorputz hutsak anplifikatuta, ganbera erresonante baten moduan jokatzen duena. Gitarra espainiar klasikoa bakarkako instrumentu gisa interpretatzen da askotan, hatzetako teknika landu bat erabiliz, non soka bakoitza jotzailearen hatzek banan-banan pultsatzen duten, zarrastatu beharrean. «Finger-picking» (Hatz-zizta) terminoak egin diezaioke erreferentzia folk, blues, bluegrass eta country Estatu Batuetako gitarraren tradizio zehatz bati ere.

Gitarra elektrikoek (1937an patentatu ziren lehen aldiz[2]) plektro bat eta anplifikadore bat erabiltzen dituzte; horrek soinua instrumentua entzuteko bezain indartsu ateratzea eragiten du, baina, aldi berean, aukera ematen du ganbera erresonante[3] bat behar duten gitarrak egurrezko bloke sendo batekin egiteko. Efektu elektronikoen unitate sorta zabal bat egitea ahalbidetu zen, erreberberazioa eta distortsioa (edo «overdrive») barne. Gorputz sendoko gitarrak hirurogeiko eta hirurogeita hamarreko hamarkadetan hasi ziren nagusitzen gitarraren merkatuan, nahi ez den atzeraelikadura akustikorako joera txikiagoa baitute. Gitarra akustikoekin bezala, zenbait gitarra elektriko mota daude, gorputz hutseko gitarrak, «archtop» gitarrak (jazz, blues eta rockabillyren gitarretan erabiliak) eta gorputz sendoko gitarrak barne, rock musikan erruz erabiltzen direnak.

Gitarra anplifikadore baten bidez interpretatutako gitarra elektrikoaren soinu altu, anplifikatu eta ahalmen sonikoak funtsezko rola jokatu dute blues eta rock musikaren garapenean, bai laguntza tresna gisa (riffak eta akordeak jotzen), bai gitarra soloak egiteko, baita zenbait rock azpigenerotan ere, bereziki heavy metal musikan eta punk rockean. Gitarra elektrikoak eragin handia izan du herri kulturan. Gitarra mundu osoko musika genero ugaritan erabiltzen da. Instrumentu garrantzitsuentzat hartzen da blues, bluegrass, country, flamenko, folk, jazz, jota, ska, mariatxi, metal, punk, funk, reggae, rock, grunge, soul, musika akustiko, disko, new wave, new age musika, helduentzako musika garaikide eta pop generoetan, eta, noizbehinka, hip-hop, dubstep edo trap musikan erabiltzen da lagin gisa.

  1. Somogyi, Ervin (January 7, 2011). "Tracking The Steel-String Guitar's Evolution, Pt. 1". premierguitar.com. Premier Guitar Magazine. Retrieved February 27, 2021.
  2. (Ingelesez) «izena‑ever electric guitar patent awarded to the Electro String Corporation | August 10, 1937» HISTORY (Noiz kontsultatua: 2024-09-18).
  3. (Ingelesez) «Legacy» Rickenbacker (Noiz kontsultatua: 2024-09-18).

Gitarra

Dodaje.pl - Ogłoszenia lokalne