Britanikong Teritoryo sa Karagatang Indiyano

Britanikong Teritoryo sa Karagatang Indiyano British Indian Ocean Territory
British overseas territories
Watawat Eskudo de armas
Awit: God Save the King
Mga koordinado: 6°00′S 71°30′E / 6°S 71.5°E / -6; 71.5
Bansa	United Kingdom
Lokasyon	British overseas territories, United Kingdom
Kabisera	Camp Thunder Cove
Lawak
• Kabuuan	60 km2 (20 milya kuwadrado)
Populasyon  (2018)[1]
• Kabuuan	3,000
• Kapal	50/km2 (130/milya kuwadrado)
Wika	Ingles

Ang Britanikong Teritoryo sa Karagatang Indiyano (Ingles: British Indian Ocean Territory o BIOT) ay isang Britanikong Teritoryo sa Ibayong-dagat ng Reino Unido na matatagpuan sa Karagatang Indiyano na nangangalahati sa pagitan ng Tanzania at Indonesia. Binubuo ang teritoryo ng mga atol ng Kapuluang Chagos na may higit sa 1,000 indibiduwal na pulo – napakaliit ang karamihan – na nasa 60 kilometro kuwadrado (23 mi kuw) ang kabuuang sukat ng lupain.^[2] Diego Garcia ang pinakamalaki at pinakatimog na pulo, nasa 27 km² (10 mi kuw), ang lugar ng isang Pinagsamang Pasilidad ng Militar ng Reino Unido at Estados Unidos.^[3]

Ang tanging naninirahan dito ay mga kawani ng militar ng Estados Unidos at Reino Unido, at kaugnay na mga kontratista, na kolektibong bumibilang sa mga 3,000 (pigura noong 2018).^[4] Nangyari ang puwersahang pagpapaalis sa mga Chagosiyano mula sa Kapuluang Chagos sa pagitan ng 1968 at 1973. Pinaalis ang mga Chagosiyano, na bumibilang noon ng mga 2,000 katao, ng pamahalaan ng Reino Unido at pinapunta sa Mauritius at Seychelles upang magtayo ng base militar. Nais pa rin na makabalik ng ipinatapon na mga Chagasiyano sa Kapuluang Chagos, at sinabing labag sa batas ang pagpapaalis sa kanila at pag-agaw ng karapatan sa pagkamay-ari, subalit paulit-ulit na tinanggihan ng pamahalaan ng Reino Unido na ibalik sa kanila ang karapatan.^[5][6] Bawal sa pulo ang mga Chagosiyano, kaswal na mga turista, at ang midya.

Simula noong dekada 1980, hinangad ng Pamahalaan ng Mauritius na muling magkaroon ng kontrol sa Kapuluang Chagos, na nahiwalay mula sa noo'y Kolonyang Korona ng Mauritius ng Reino Unido noong 1965 upang buuin ang Britanikong Teritoryo sa Karagatang Indiyano. Isang pagpapayong opinyon noong Pebrero 2019 ng Pandaigdigang Hukumang Pangkatarungan ang nanawagan sa pagbibigay ng pulo sa Mauritius. Simula noon, naabot din ang kaparehong pasya ng Pangkalahatang Pagpupulong ng mga Nagkakaisang Bansa at ng Pandaigdigang Hukuman para sa Batas ng Karagatan.

1. ↑ https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/british-indian-ocean-territory/; hinango: 14 Pebrero 2023.
2. ↑ "British Indian Ocean Territory". World Factbook (sa wikang Ingles). Central Intelligence Agency. 27 Marso 2013. Nakuha noong 5 Abril 2013.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
3. ↑ Chirayu Thakkar (12 Jul 2021) OVERCOMING THE DIEGO GARCIA STALEMATE (sa Ingles)
4. ↑ "British Indian Ocean Territory". The World Factbook (sa wikang Ingles). Central Intelligence Agency. 2 Hunyo 2020. Nakuha noong 16 Hunyo 2020.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
5. ↑ "Mauritius profile" (sa wikang Ingles). BBC World. 2011. Nakuha noong 4 Abril 2012.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
6. ↑ "Historical Background – What Happened to the Chagos Archipelago?" (sa wikang Ingles). chagosinternational.org. Inarkibo mula sa orihinal noong 8 Pebrero 2013. Nakuha noong 4 Abril 2012.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)