Mende

Mende
Mende
Uainishaji wa kisayansi
Himaya: Animalia (Wanyama) Faila: Arthropoda Ngeli: Insecta Nusungeli: Pterygota Oda ya juu: Dictyoptera Oda: Blattodea Von Wattenwyl, 1882
Ngazi za chini
Oda ya chini 1 ya mchwa; familia za juu 3 na familia 9 za mende: Isoptera Brullé, 1832 Blaberoidea Blaberidae Von Wattenwyl, 1865 Ectobiidae Von Wattenwyl, 1865 Blattoidea Anaplectidae Walker, 1868 Blattidae Handlirsch, 1925 Cryptocercidae Handlirsch, 1925 Lamproblattidae McKittrick, 1964 Tryonicidae McKittrick & Mackerras, 1965 Corydioidea Corydiidae Saussure, 1864 Nocticolidae I. Bolívar, 1892

Mende au kombamwiko ni wadudu wadogo hadi wakubwa kiasi wa oda ya Blattodea (blatta = mende, eidos = umbo). Tangu mwanzo wa karne hii wataalamu wengi wamesadiki kwamba mchwa ni aina za mende wa kijamii^[1][2]. Kwa hivyo oda yao, Isoptera, huwekwa ndani ya Blattodea kama oda ya chini mara nyingi. Kuna maainisho mengine pia^[3]. Kundi la mchwa linajadiliwa katika ukurasa wake.

Kuna zaidi ya spishi 4,000 za mende, kati yao 30 hupatikana kwenye makazi ya watu, huku nne kati yao zinafahamika kama wadudu wasumbufu.

Miongoni mwa spishi zinazofahamika sana ni mende wa Amerika, ambaye ana urefu wa milimita 30, mende wa Ujerumani mwenye urefu wa milimita 15, na mende wa Asia anayekaribia urefu wa milimita 25. Mende wa kisasa ni wakubwa kidogo kuliko mende wa kale.

1. ↑ Inward, D., Beccaloni, G. & Eggleton, P. 2007. Death of an order: a comprehensive molecular phylogenetic study confirms that termites are eusocial cockroaches. Biology Letters, 3(3): 331-335 [Published online 5 April 2007. doi: 10.1098/rsbl.2007.0102]
2. ↑ "Termites are 'social cockroaches'", BBC News, 13 April 2007. 
3. ↑ http://bugguide.net/node/view/601959/tree