Afrika Kusini

Jamhuri ya Afrika Kusini
Majina mengine kumi rasmi[1] Kizulu: iRiphabhuliki yaseNingizimu Afrika Kixhosa: iRiphabhlikhi yoMzantsi Afrika Kiafrikana: Republiek van Suid-Afrika Kipedi: Repabliki ya Afrika-Borwa Kisotho: Rephaboliki ya Afrika Borwa Kitswana: Rephaboliki ya Aforika Borwa Kitsonga: Riphabliki ya Afrika Dzonga Kiswati: iRiphabhulikhi yaseNingizimu-Afrika Kivenda: Riphabuḽiki ya Afurika Tshipembe Kindebele: iRiphabliki yeSewula Afrika
Bendera Nembo
Kaulimbiu ya taifa: "ǃke e: ǀxarra ǁke" (Kixam) "Watu anuwai huungana"
Wimbo wa taifa: "Wimbo wa taifa wa Afrika Kusini"
Mahali pa Afrika Kusini
Ramani ya kijiografia ya Afrika Kusini
Miji mikuu	Pretoria (serikali) Cape Town (bunge) Bloemfontein (mahakama)
Mji mkubwa nchini	Johannesburg 26°12′ S 28°2′ E
Lugha rasmi	Lugha 12 rasmi Kiafrikana Kiingereza Kindebele Kipedi Kisotho Kitswana Lugha ya ishara Kiswazi Kivenda Kixhosa Kitsonga Kizulu
Makabila (asilimia)	81.4 Weusi 8.2 Machotara 7.3 Wazungu 2.7 Waasia
Serikali	Jamhuri
• Rais  • Makumu wa Rais  • Mwenyekiti  • Spika  • Jaji Mkuu	Cyril Ramaphosa Paul Mashatile Amos Masondo Mapisa-Nqakula Raymond Zondo
Uhuru kutoka Uingereza Mwisho wa Apartheid	31 Mei 1961 4 Februari 1997
Eneo
• Eneo la jumla	km2 1 221 037
• Maji (asilimia)	0.380
Idadi ya watu
• Sensa ya 2022	62 027 503
Pato la taifa	Kadirio la 2023
• Jumla	USD trilioni 1.038
• Kwa kila mtu	USD 16 625
Pato halisi la taifa	Kadirio la 2023
• Jumla	USD bilioni 401.466
• Kwa kila mtu	USD 6 426
Maendeleo (2022)	0.717 - juu
Sarafu	Randi ya Afrika Kusini
Majira ya saa	UTC+2 (Afrika Kusini)
Muundo wa tarehe	mwaka/mwezi/siku
Upande wa magari	Kushoto
Msimbo wa simu	+27
Msimbo wa ISO 3166	ZA
Jina la kikoa	.za

Afrika Kusini ni nchi kubwa ya Afrika ya Kusini yenye wakazi takriban milioni 54.

Imepakana na Namibia, Botswana, Zimbabwe, Msumbiji na Uswazi. Nchi nzima ya Lesotho iko ndani ya eneo la Afrika Kusini.

Mji mkubwa ni Johannesburg. Majukumu ya mji mkuu yamegawiwa kati ya miji mitatu: Cape Town ni makao ya Bunge, Pretoria ni makao ya Serikali na Bloemfontein ni makao ya Mahakama Kuu.

1. ↑ The Constitution of the Republic of South Africa (PDF) (tol. la 2013 English version). Constitutional Court of South Africa. 2013. Ilihifadhiwa kwenye nyaraka kutoka chanzo (PDF) mnamo 23 Agosti 2018. Iliwekwa mnamo 17 Aprili 2020.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)