Zakres tolerancji

Zakres tolerancji – przedział wartości jakiegoś czynnika abiotycznego, co do którego organizm wykazuje tolerancję ekologiczną.

Zakres tolerancji jest określony przez dwie wartości skrajne:

• dolny punkt krytyczny czyli minimum;
• górny punkt krytyczny czyli maksimum – działającego czynnika.

Przekroczenie tych wartości powoduje zahamowanie procesów życiowych, a następnie śmierć organizmu. W obrębie zakresu tolerancji znajdują się:

• strefy letalne (pessimum) – organizm egzystuje na granicy przeżycia
• strefy pejus – organizm ma możliwość wzrostu
• strefę optimum – organizm rozmnaża się. Najkorzystniejsze dla funkcjonowania organizmu – wartości określonego czynnika.

Krzywa tolerancji może mieć różny kształt w zależności od wieku organizmu. Zwykle formy dojrzałe mają szerszy zakres tolerancji. Zakresy tolerancji różnych czynników tworzą niszę ekologiczną. Wpływ czynników środowiska na organizm i populację opisuje prawo minimum Liebiga oraz szerzej zasada tolerancji ekologicznej Shelforda.

Organizmy mające szeroki zakres tolerancji wobec danego czynnika nazywamy eurybiontami, natomiast organizmy mające wąski zakres tolerancji wobec danego czynnika nazywamy stenobiontami.