Our website is made possible by displaying online advertisements to our visitors.
Please consider supporting us by disabling your ad blocker.

Responsive image


Szlachta

Stroje męskie polskiej szlachty, XVII wiek
Stroje polskich magnatów, XVI wiek

Szlachta (daw. ślachta[1], ślachcic[2]) – wyższa warstwa społeczna, wywodząca się ze stanu rycerskiego w społeczeństwie feudalnym. Szlachta posiadała zespół przywilejów społecznych, z których najbardziej podstawowym był przywilej posiadania ziemi. Przynależność do szlachty łączyła się z obowiązkiem służby wojskowej. W 1790 r. we Francji zniesiono tytuły oraz szlachectwo dziedziczne[3]. W Polsce szlachta jako stan społeczny zniesiona została na mocy konstytucji w 1921 r.[4]

Słowo szlachta pochodzić może z niemieckiego, slahta (niem. ród), skąd przywędrowało na ziemie polskie za pośrednictwem języka czeskiego (šlechtic, šlechetny)[5]

Według polskiego etnografa Zoriana Dołęgi-Chodakowskiego, autora książki O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem (1818) słowo szlachta należy łączyć z trzonem Lach (z-lachcić[6]). W swoim dziele pisał on:

Kto się dorobił godności zasługami (...) ten mógł się dostać do grona lachów, ten mógł powiększyć koło lachów, zatem ten z-lachcił się, stał się zlachconym, otrzymywał znak rodzinny, herb i dawał początek rodowi ślacheckiemu.”[6][7][8]

  1. Chr. B. von: Klobuczynski, Der polnische Adel und die Adelskultur bis zu den polnischen Teilungen 1772,, 2000.
  2. Jan Kochanowski, Fraszki, Księgi pierwsze, O ślachcicu polskim :: Wolne Lektury. wolnelektury.pl. [dostęp 2019-02-12].
  3. Chris Cook, John Stevenson, Leksykon nowożytnej historii Europy 1763-1999, Warszawa 2000, s. 50.
  4. szlachta. Szlachta w Polsce, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-10-02].
  5. Ambroży Bogucki, Jeszcze o pochodzeniu wyrazu „szlachta”, „Biskupi, lennicy, żeglarze Gdańskie studia z dziejów średniowiecza nr 9”, 2003.
  6. a b O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem. Racjonalista.pl. [dostęp 2019-02-12].
  7. G Rhode, Kleine Geschichte Polens,, Darmstadt 1865.
  8. Chr. B. von: Klobuczynski, Der polnische Adel und die Adelskultur bis zu den polnischen Teilungen, 1772.

Previous Page Next Page






Аамсҭара AB Adel AF Adel ALS نبل Arabic Nobleza AST Zadəganlıq AZ Дворянлыҡ BA Знаць BE Дваранства BE-X-OLD Аристокрация Bulgarian

Responsive image

Responsive image