Kisz

Ten artykuł dotyczy starożytnego miasta w Mezopotamii. Zobacz też: inne znaczenia.

Nie mylić z: Kesz.

Kisz – prastare miasto sumero-akadyjskie, nad Eufratem, 13 km na wschód od Babilonu, obecnie stanowisko archeologiczne Tall al-Uhajmir^[1] (Czerwony Pagórek) w Iraku; niewątpliwie jedno z najstarszych miast świata. Odegrało dużą rolę w kształtowaniu się państwa Sumerów.

Wykopaliska, rozpoczęte w latach 1911—1912 przez Francuzów, prowadzone są od roku 1921 wspólnie przez Field Museum w Chicago i Uniwersytet Oksfordzki. Obszar badań był olbrzymi. Na zachodnim brzegu Eufratu znajdowała się twierdza i wielka świątynia, na wschodnim brzegu pałac królewski, opuszczony około roku 3000 p.n.e., wielka świątynia z wieżą 75 m wysokości i dzielnica mieszkalna z wielkim parkiem. Pałac składał się dwóch budynków umieszczonych naprzeciw siebie^[2]. Starszy, północny o prostokątnym kształcie opasany był podwójnym murem z cegieł. Południowy budynek zawierał najprawdopodobniej obszerną salę kolumnową. Miasto było jednym z najważniejszych ośrodków cywilizacji i religii sumeryjskiej. W czasach nowobabilońskich było niejako przedmieściem Babilonu, otoczone potężnymi obronnymi murami.

Z miastem tym z okresu sumeryjskiego związane są dwie postacie: występujący w eposie o Gilgameszu król Agga z Kisz oraz Mesilim z Kisz.