Dziady (zwyczaj)

Dziady

Dziady, pradziady, przychodźcie k’nam!, przedstawienie dziadów na Białorusi, Stanisław Bagieński
Dzień	ok. 1-2 V (dziady wiosenne). ok. 31 X – 1 XI (dziady jesienne)
Państwa	kraje słowiańskie
Typ święta	słowiańskie
Religie	religia Słowian, rodzimowierstwo słowiańskie, chrześcijaństwo (w schrystianizowanej formie)
Zwyczaje	ofiarowanie pokarmów
Znaczenie	uczczenie zmarłych przodków
Multimedia w Wikimedia Commons

Dziady (biał. Дзяды; ukr. Діди; lit. Ilgės) – w folklorze słowiańskim określenie na duchy przodków oraz zbiór przedchrześcijańskich obrzędów, rytuałów i zwyczajów, które były im poświęcone. Istotą tych obrzędów było „obcowanie żywych z umarłymi”, a konkretnie nawiązywanie relacji z duszami przodków, okresowo powracającymi do siedzib z czasów swojego życia^[1]. Celem działań obrzędowych było pozyskanie przychylności zmarłych, których uważano za opiekunów w sferze płodności i urodzaju. Nazwa „dziady” używana była w poszczególnych gwarach głównie na terenach Białorusi, Polesia, Rosji i Ukrainy (niekiedy także na obszarach pogranicznych, np. Podlasie, Obwód smoleński, Auksztota), jednak pod różnymi innymi nazwami (pominki, przewody, radecznica, zaduszki) funkcjonowały bardzo zbliżone praktyki obrzędowe, powszechne wśród Słowian i Bałtów, a także w wielu kulturach europejskich, a nawet pozaeuropejskich^[2].