Drewno (technika)

Ten artykuł dotyczy drewna jako surowca. Zobacz też: inne znaczenia tego wyrazu.

Drewno – surowiec drzewny otrzymywany ze ściętych drzew i formowany przez obróbkę w różnego rodzaju sortymenty. Zajmuje przestrzeń pomiędzy rdzeniem a warstwą łyka i kory. Pod względem technicznym drewno jest naturalnym materiałem kompozytowym o osnowie polimerowej wzmocnionym ciągłymi włóknami polimerowymi, którymi są podłużne komórki zorientowane jednoosiowo. Z powodu łatwości pozyskiwania, stosunkowo niewielkich wymagań technologicznych podczas obróbki oraz innych zalet, drewno stanowi powszechnie wykorzystywaną grupę materiałów konstrukcyjnych w technice. Może być ono stosowane w postaci drewna litego lub w formie przetworzonej, w postaci tzw. tworzyw drewnopochodnych^[1]. Drewno, w postaci ścieru, stanowi podstawowy składnik papieru. Może być również wykorzystywane jako paliwo do celów przemysłowych, technicznych, gospodarczych. Na świecie występuje od 30 000 do 40 000 gatunków roślin drzewiastych, z których około 4000 ma potencjalne lub rzeczywiste znaczenie użytkowe. W literaturze technicznej i naukowej dość dobrze opisano właściwości techniczne około 1500 gatunków, spośród których mniej więcej 500 jest przedmiotem światowego handlu^[2]. Drewno należy do najstarszych materiałów używanych przez człowieka. Pierwotnie stosowane było jako nośnik energii (spalanie) oraz podstawowy materiał budowlany do budowy chałup i domów mieszkalnych, budowli gospodarczych, kościołów, mostów, a także budowli obronnych. Wykorzystywano pnie o zróżnicowanym zakresie obróbki (z czasem przecinane na połówki), deski, a nawet plecionki z cienkich gałęzi. Przez tysiąclecia budowano z drewna ściany, stropy i dachy, kryte dranicami lub gontem. Drewna używano do wykonywania mebli, sprzętów domowych, naczyń (z czasem w konstrukcji klepkowej) i narzędzi, a także do ogrzewania i oświetlania pomieszczeń (łuczywo). Z drewna budowano środki transportu: łodzie (pierwotnie dłubane w jednym pniu) i okręty, wozy i sanie. Przez dwa stulecia było podstawowym materiałem do wykonywania obudowy górniczej w kopalniach.

Obecnie drewno stosowane jest jako materiał konstrukcyjny oraz wykończeniowy. Swoją popularność zawdzięcza swej lekkości i wystarczającym do wielu zastosowań własnościom wytrzymałościowym. Stosuje się je jako materiał na podłogi, boazerie, do wykonania więźb dachowych budynków, altan, wiat, ogrodzeń i pergoli, mebli i zabawek. W wielu krajach, m.in. w Ameryce Północnej (USA i Kanada), drewno jest w dalszym ciągu ważnym materiałem budowlanym i używa się go do budowy większości niskich zabudowań mieszkalnych. Drewno małowartościowe, odpady powstałe przy produkcji różnych sortymentów drewna są wykorzystywane do produkcji płyt pilśniowych, wiórowych, OSB, sklejki^[3], itd., które także są materiałem do wykonywania wielu przedmiotów codziennego użytku. Inne odpady drewniane (obrzynki, wióry, trociny itp.) są surowcem energetycznym.

W Polsce, w grodzie Biskupin wszystkie domy, urządzenia obronne i wiele przedmiotów wyposażenia i codziennego użytku były wykonane z drewna.

W drewnie rozróżniamy trzy zasadnicze przekroje:

• poprzeczny, utworzony przez przecięcie pnia prostopadle do jego osi podłużnej;
• podłużny promieniowy, utworzony przez przecięcie pnia wzdłuż jego osi podłużnej, przez rdzeń;
• podłużny styczny, utworzony przez przecięcie pnia wzdłuż jego osi podłużnej i przechodzący poza rdzeniem, czyli po stycznej do któregokolwiek pierścienia przyrostu rocznego.