Dokodonty

Dokodonty

Docodonta
Kretzoi, 1946
Castorocauda lutrasimilis
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Rząd	dokodonty
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Dokodonty (Docodonta) – grupa wymarłych ssaków^[1].

Dokodonty pojawiają się w zapisie kopalnym w epoce jury środkowej i są w nim obecne do kredy wczesnej. Ich skamieniałości znajdywano w Europie, Azji i Ameryce Północnej^[1].

Były to niewielkie zwierzęta, zazwyczaj nie przerastające współczesnego kreta. Cechowały się jednakże dużym zróżnicowaniem^[1].

Czaszka dokodontów była jeszcze dość prymitywna. Kość kwadratowa i kość kątowa^[1], ta pierwsza budująca u gadów pierwotny staw żuchwowy^[2], a u dzisiejszych ssaków przekształcona w kosteczkę słuchową – kowadełko^[3], były jeszcze względnie duże^[1].

Zęby dokodontów cechowały się skomplikowana strukturą. Szersze od zębów morganukodontów, nosiły liczne krawędzie i guzki. Struktury te powstały na drodze konwergencji z trybosfenicznymi trzonowcami koronnej grupy ssaków^[1] (aczkolwiek w przeszłości uważano je też za homologiczne^[4]), spełniając tę samą funkcję, mianowicie polepszając dopasowanie górnych i dolnych zębów. Pozwalało to na lepsze rozdrobnienie pokarmu, w czym upatruje się przyczyn sukcesu ewolucyjnego tej grupy^[1].

Wśród przedstawicieli dokodontów wymienia się Haldanodon z jurajskiej Portugalii o długości 10 cm, przypominającego dzisiejszego kreta i również wykazującego adaptacje do podziemnego trybu życia. Z kolei również jurajska, chińska Castorocauda wykazywała przystosowania do życia w wodzie, jak spłaszczony w kierunku grzbietobrzusznym ogon, przywodzący na myśli współczesne bobry^[1].

W przeszłości grupę tę włączano do "Prototheria". Późniejszy pogląd czyni z nich podrząd w rzędzie Triconodonta, obok morganukodontów^[4].

Luo et al. w 2002 zaprezentowali następujący kladogram, na którym dokodonty reprezentuje Haldanodon^[4] (znacznie uproszczono):