Medarar

Medarane var eit iransk oldtidsfolk av indo-iransk opphav som budde i Media, nord for Persia i den vestlege og nordvestlege delen av dagens Iran. Utanom nokre få personnamn, er språket til medarane heilt ukjent, men var utan tvil ganske likt avestisk og skytisk, og moderne kurdisk.

Media i oldtida svarer omtrent til det noverande Kurdistan. Ein av dei viktigaste byane var Ekbatana. Media var eit senter for kultur, og det var mange hærførarar som prøvde å angripe landet. Dette førte til at Media bygde ei stor borg på ein topp like ved, der dei søkte vern når dei vart kringsette.

Ifølgje historikarar skal dagens kurdarar vere etterkommarar av dei antikke medarane. Medarane snakka ifølgje John Limbert og den russiske historikaren Vladimir Minorskij eit urkurdisk språk.^[1]

Grava til kong Kyaxares ligg i byen Suleimania i irakisk Kurdistan, medan faren hans (Fraortes) er gravlagd i Mahabad i iransk Kurdistan.

Medarane vert omtalte i assyriske innskrifter allereie omkring 800 f.Kr. Under Kyaxares erobra dei Assyria saman med Nabopolassar. Seinare slo dei seg saman med persarane under Kyros II og erobra Babylonia ved å innta Babylon. Før den persiske invasjonen på 500-talet f.Kr. klarte medarane å etablere eit imperium som strekte seg frå Aran (dagens Aserbajdsjan) til Sentral-Asia og Afghanistan.

Nokre arkeologiske funnstader (oppdaga innanfor «den mediske triangelen» i det vestlege Iran) og frå tekstkjelder frå samtidige assyriske og dessutan greske i seinare hundreår, har gjeve kortfatta dokumentasjon av historia og kulturen til det mediske riket. Desse arkitektoniske kjeldene, templa til religionen, og litterære referansane viser kor viktige og varige dei mediske bidraga (som safavid-akamenide-mediske sambandet i tradisjonen for «søylehallane») var for den persiske kulturen. Ei rekkje ord frå medisk er enno i bruk, og det finst språk som kan sporast geografisk og relativt tilbake til det nordvestlege iranske språket. Medarane hadde ein oldtidsiransk religion (ei dyrking av ei form for før-zoroastrisme eller av Mithra) med eit presteskap som vart kalla «magi». Seinare under styra til dei siste mediske kongane spreidde reformene til Zarathustra seg i det vestlege Iran.

1. ↑ Limbert, John: «The Origins and Appearance of the Kurds in Pre-Islamic Iran» i: Iranian Studie sin, Vol. 1, No. 2, Spring 1968. Utdrag: «Although some scholars have dismissed the Kurds' claim of Median descent, linguistic and geographical evidence supports these claims. All Kurdish dialects have maintained the basic characteristics of Kurdish despite the wide dispersion of the tribes. This fact suggests that there was an ancient and powerful language from which the dialects evolved, which can be proved to be Median.»