Waaierdemocratie

Waaierdemocratie is een politieke cultuur waarbij coalities pas ná de verkiezingen worden gevormd, in plaats van vooraf. Deze benadering biedt flexibiliteit in het proces van regeringsvorming, wat ervoor zorgt dat de verscheidenheid binnen het electoraat beter gerepresenteerd kan worden. In de praktijk resulteert dit echter vaak in een machtsconcentratie bij middenpartijen, waarbij politieke flanken uitgesloten blijven van regeringsdeelname.

Deze vorm van coalitievorming kent diverse uitdagingen, waaronder langdurige onderhandelingsprocessen en een beperkte invloed van kiezers op de machtsvorming. Bij een versplinterd politiek landschap kan het cordon sanitaire rondom flankpartijen bovendien leiden tot de versterking van populistische bewegingen, in plaats van deze te beperken. Waaierdemocratie staat in contrast met blokpolitiek, waar vooraf gesloten allianties de toon zetten bij verkiezingen en de daaropvolgende regeringsvorming.

Deel van een serie artikelen over Kiesstelsel & regering
Een Nederlands stembiljet met rood stempotlood
Kiessysteem
Evenredige vertegenwoordiging · Meerderheidsstelsel · Gemengd kiesstelsel
Verkiezing
Stembiljet · Kandidatenlijst · Open lijst · Gesloten lijst · Enkelvoudige overdraagbare stem
Zetelverdeling
Grootste-gemiddeldenmethode · Grootste overschotten-methode · Nationaal kiesdistrict · Kiesdrempel · Kiesdeler · Restzetel
Districtenstelsel
Kieskring · Enkelvoudig kiesdistrict · Meervoudig kiesdistrict · Districtszetel · Vereffeningszetels · Overhangmandaat
Regeringscoalitie
Waaierdemocratie · Cordon Sanitaire · Stembusakkoord · Blokpolitiek · Minderheidsregering · Gedoogsteun · Parlementaire basis
Meting en evaluatie
Democratie-index van The Economist · Democratie-index van V-Dem · Gallagher-index · Zetel-stemverhouding
Portaal    Politiek