Stol

Stol
Stol bedekt met poedersuiker
Land	Nederland, Duitsland
Hoofd­ingrediënt(en)	deeg, amandelspijs, rozijnen
Gang	Kerstmis, Pasen
Type	Brood
Portaal    Eten en drinken

Een stol is een luxe brood. Hoofdbestanddelen zijn deeg, rozijnen en amandelspijs. Van oorsprong is het een vruchtbaarheidssymbool.^[1] Ze worden vooral in Nederland en Duitsland gegeten, maar mede dankzij de verkoop ervan door de (Duitse) supermarkten Aldi en Lidl (rond de kerst) is dit ook in de buurlanden ingeburgerd geraakt. Omdat de lekkernij traditioneel vooral rond Kerstmis en Pasen wordt gegeten, wordt deze vaak kerststol of paasstol genoemd, ook pinksterstol komt voor.^[1] De handel gebruikt ook wel de term feeststol.^[2]

Zowel de term alsmede de broodsoort zelf is Duits van oorsprong. De vroegste schriftelijke vermelding in Nederland betreft een zogenoemde Thüringer Weihnachtsstollen in een 'Leeuwarder Courant' van 1890, waarna de Nederlandse versie in een 'Nieuwe Rotterdamsche Courant' uit 1929 als Kerststol verschijnt.^[3] Het Duitse woord Stollen werd in het Nederlands opgevat als een meervoudsvorm. Het woord is waarschijnlijk afkomstig van het woord voor een mijnstrook, maar misschien was ook het Oost-Middel-Duitse woord Stolle (een broodje) van invloed.^[4]

Productbestanddelen die naast de hoofdingrediënten gebruikt (kunnen) worden zijn eieren, boter, vanillesuiker, kaneel, kardemom, gesnipperde sukade en gedroogde sinaasappelschil. De stol wordt soms bedekt met witte poedersuiker of met amandelschaafsel.

1. ↑ ^{a b} 'Die Schöne': De geschiedenis van de kerststol, bakkerijwiki.nl
2. ↑ Consumentenbond.nl, Feeststol geproefd, 25 november 2020
3. ↑ Zoekresultaten. www.etymologiebank.nl. Geraadpleegd op 22 februari 2020.
4. ↑ (de) DWDS. DWDS. Geraadpleegd op 9 december 2021.