Steenberg (mijn)

Een steenberg (Nederland) of terril (België, Frankrijk) is een ophoping van steenafval als bijproduct van ondergrondse mijnbouw.

Een mijnsteenberg bestaat uit mijnsteen, een mengeling van schiefergesteente, kalkrijke rotsblokken, steenkoolafval, lichte klei- en zandleemdeeltjes, waarbij ook diverse soorten afval werden gedumpt. De gesteenten kwamen vrij bij het afdiepen van schachten en bij de aanleg van steengangen en galerijen. Bij de eigenlijke steenkolenwinning kwamen stenen tussen de kolen mee naar boven. In de zeverij en wasserij bovengronds werden de kolen van de stenen gescheiden. Dit proces, ook bekend als triage, is aanvankelijk nog met (vrouwen)handwerk aan transportbanden gedaan, maar gaandeweg verfijnd, kolen werden gewassen in schlambekkens met behulp van chemische middelen. Oudere steenbergen bevatten daarom relatief meer brandbaar materiaal, waardoor zelfontbranding kon ontstaan.

De mijnstenen werden vervolgens met smalspoorwagons naar de stortplaats vervoerd, bergopwaarts getransporteerd en op de voortdurend groeiende berg afval gestort waardoor een mijnsteenberg of terril ontstond. Mijnsteen werd ook gebruikt voor het opvullen van afgewerkte pijlers, dit gebeurde om mijnschade door bodemverzakking te beperken. Na een mijnsluiting werd er steenafval van de steenberg gestort bij het dempen van de mijnschachten.