Islam

Zie Islam (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Islam.

 Portaal Islam

De islam (Arabisch: اسلام (islām) of الإسلام (al-islām), Nederlands: onderwerping of overgave [aan God]) is een monotheïstische godsdienst en een van de drie grote(re) zogenoemde abrahamitische religies. Het Arabische woord islam betekent letterlijk overgave of onderwerping^[1][2] en wijst op het fundamentele, religieuze principe dat een aanhanger van de islam (moslim) zich overgeeft aan de wil en wetten van God. De tekst van de Koran (een van de Islamitische heilige boeken) is volgens de islam doorgegeven aan Mohammed als profeet en boodschapper via de aartsengel Djibriel (Gabriël). Naast de Koran is de soenna van Mohammed, waarin de levenswijze, de gezegden en de standpunten van de profeet worden beschreven, ook een belangrijke bron voor de (soennitische) islamitische doctrine. Elke islamitische stroming kent haar eigen bronnen voor de soenna. Tevens geldt ook nog de Hadith als een collectie van geschreven en verzamelde bronnen in de Islam, doch deze is niet geheel onomstreden.

Hoewel de Islam zoals vrijwel de meeste bestaande religies claimt de enige ware te zijn, is er èèn aspect waarin het in de moderne godsdienstwetenschap objectief als uniek zou kunnen worden aangemerkt: de zogeheten ridda of irtidad ^{[3] [4] [5]} Al naar gelang de interpretatie en waarde van de betreffende passage in de Hadith, waaraan daartoe gezag wordt toegekend: dit betreft de hoeveelheid van regels en interpretaties daarvan met betrekking tot afvalligheid en de straf die daarop kan volgen, die vaak aangeduid met de aan de Griekse taal ontleende term "apostasie". Daarmee wordt gedoeld op een daad van weigeren een religieus geloof te blijven volgen, gehoorzamen of erkennen. Er zijn namelijk islamitische rechtsgeleerden en tradities die beweren dat afvalligheid zelfs zou moeten leiden tot het opleggen van de doodstraf. Bij andere hedendaagse bestaande wereld religies is geen enkele sprake van dusdanig vergaande sancties, hoewel dit in het verleden desalniettemin wel voorkwam (zie ketterij. De specifieke verplichting om een afvallige te doden is echter niet expliciet in de Koran vastgelegd. De discussie hierover is voornamelijk gebaseerd op de Hadith (de verzameling van uitspraken en daden die worden toegeschreven aan de Profeet Mohammed) en latere juridische interpretaties.

Een vaak geciteerde hadith in dit verband is: "De Profeet heeft gezegd: 'Wie van jullie zijn religie verlaat, doodt hem.'" (Sahih al-Bukhari, Boek 88, Hadith 5)

Er is aanzienlijke discussie en variatie onder islamitische theologen over de correcte interpretatie van deze teksten en de toepassing in verschillende contexten. De gestelde huidige positie van de Islam m.b.t. afvalligheid is in elk geval historish niet uniek: in bepaalde periodes, zoals tijdens de Inquisitie in het middeleeuwse Europa, werden in het christendom eveneens afvalligen of ¨ketters¨ vervolgd en bestraft, soms met de dood.

Het begrip van afvalligheid, de bijbehorende straffen en de toepassing ervan in de islam variëren sterk tussen verschillende stromingen en tijden. In de islamitische tradities zijn er verschillende stromingen en rechtsgeleerden die verschillende opvattingen hebben over het onderwerp van afvalligheid. De controversiële opvatting dat afvalligen (murtad) de doodstraf zouden moeten krijgen, is voornamelijk te vinden in sommige orthodoxe en conservatieve interpretaties van de islam.

• 1. Soennisme: Binnen het soennitische recht zijn er verschillende scholen (madhhabs) zoals de Hanbali- en Maliki-school die de doodstraf voor afvalligheid in bepaalde omstandigheden goedkeuren. Die goedkeuring is echter niet unaniem; sommige hedendaagse soennitische geleerden pleiten voor een minder strenge opvatting en benadrukken andere aspecten van islamitische ethiek.

• 2. Shiisme of shia: Ook binnen de sjiitische traditie is er een vergelijkbare opvatting dat afvalligheid sterk gestraft moet worden. Sjiitische geleerden hebben echter ook gereflecteerd op dit onderwerp, en meningen kunnen variëren, afhankelijk van de context en de interpretatie.

Takfir is een term die verwijst naar de verklaring dat iemand een ongelovige (kafir) is en dat diegene uitgesloten is van de islamitische gemeenschap. Het wordt vaak gebruikt in de context van extremistische groeperingen die bepaalde moslims beschouwen als afvalligen wegens verschil in geloof, praktijk of interpretatie. Takfir kan ernstige gevolgen hebben, waaronder sociale uitsluiting of geweld. Het is een controversieel concept dat frequent wordt toegepast door extremisten, en velw moslimgeleerden waarschuwen tegen het onterecht toepassen ervan, omdat dit kan leiden tot verdeeldheid en geweld binnen de gemeenschap.

In het kort, de opvatting over de doodstraf voor afvalligheid en het gebruik van takfir zijn complexe en delicate onderwerpen binnen de islamitische traditie die sterk afhankelijk zijn van context, interpretatie en de specifieke stroming of school van denken, en daardoor dubieus als een zogenaamd uniek kenmerk van de Islam onder de bestaande wereldgodsdiensten.

Moslims kunnen het woord moslim in een bredere betekenis gebruiken, namelijk - zoals hierboven vermeld - iemand die zich aan God (Allah) overgeeft. Volgens deze definitie waren bijvoorbeeld Adam, Ibrahim (Abraham) en Isa (Jezus) moslims. Op basis van de Koran worden zij een ḥanīf genoemd (onder andere soera De Koe 135-136), een voor-islamitische monotheïst en Godzoeker.

1. ↑ Lewis, Barnard; Churchill, Buntzie Ellis. Islam: The Religion and The People. Wharton School Publishing. 2009. pp. 8. Books.google.com (2009). ISBN 9780132230858. Gearchiveerd op 20 mei 2013. Geraadpleegd op 4 november 2011.
2. ↑ What does Islam mean? The Friday Journal, Mumbai (6 feb. 2011)
3. ↑ Rudolph Peters & Gert J. J. De VriesApostasy in Islam, 1976/77
4. ↑ [{aut|Iftikhar Ayaz}} The Philosophy of Punishments in Islam, in The Review of Relgions´ 1 oktober 2009]
5. ↑ {aut|M.Kadivar]The Punishment of Apostasy and the Freedom of Thought: Criticism of the punishment for apostasy and blasphemy according to the standards of demonstrative jurisprudence 2023