Bernardus Alfrink

Bernardus kardinaal Alfrink
Kardinaal van de Rooms-Katholieke Kerk
Rang	kardinaal-priester
Ambt	aartsbisschop van Utrecht, militair ordinarius
Aartsbisdom	Utrecht
Titelkerk	San Gioacchino ai Prati di Castello
Creatie
Gecreëerd door	paus Johannes XXIII
Consistorie	28 maart 1960
Kerkelijke carrière
Eerdere functies	1951–1955: coadjutor van Utrecht
Portaal    Christendom

Bernardus Johannes Alfrink (Nijkerk, 5 juli 1900 – Nieuwegein, 17 december 1987) was een Nederlands aartsbisschop, kardinaal en metropoliet. Alfrink was aartsbisschop van Utrecht van 1955 tot zijn emeritaat in 1976, een periode waarin zich binnen de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland en daarbuiten grote veranderingen voltrokken. In het licht hiervan was Alfrink een overgangsfiguur, die zijn ambt aanvaardde in een tijd dat het kerkvolk nog hoog opkeek tegen zijn bisschoppen en het neerlegde toen het bisschoppelijk gezag voor niemand meer vanzelfsprekend was. Gedurende het Tweede Vaticaans Concilie, dat tijdens zijn episcopaat plaatsvond, was Alfrink als lid van het presidium een gezaghebbend concilievader die zich sterk maakte voor de bisschoppelijke collegialiteit. Na het concilie leidde hij in het zuid Hollandse Noordwijkerhout het zogenaamde Pastoraal Concilie dat grote spanningen tussen Nederland en Rome tot gevolg had. Het vond plaats in het grootseminarie Leeuwenhorst.

In de Nederlandse kerkprovincie waren de verhoudingen intussen gepolariseerd: aan de ene kant stonden de progressieve en aan de andere kant de meer gematigde katholieken. Voor de eerste groep was Alfrink degene die uitzicht had geboden op allerlei moderniseringen in de Kerk. De tweede groep verweet Alfrink dat hij de crisis in de kerkprovincie niet naar behoren had aangepakt en de eenheid met Rome op het spel had gezet.

Alfrink was een kerkbestuurder van grote intellectuele allure, maar de groeiende tegenstellingen binnen de Kerk van Nederland gingen zijn macht te boven. Hij slaagde er niet in de uitersten te verzoenen. Hij was de vijfde in de lijst van kardinalen in Nederland, die begint met de enige Nederlandse paus Adrianus VI en diens kardinaal Willem van Enckevoirt, en na Willem Marinus van Rossum en Johannes de Jong, de derde kardinaal sinds het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in 1853. Hij werd eerst opgevolgd door Johannes Willebrands, daarna door Adrianus (Ad) Simonis. De opvolger van Simonis, de huidige aartsbisschop, is Wim Eijk.