Antioxidant

Een antioxidant is een stof die oxidatie tegengaat. Antioxidanten omvatten alle stoffen die vrije radicalen – schadelijke deeltjes die de cellen van organismen aantasten – weg kunnen vangen. Planten en dieren hebben verschillende mechanismen om radicalen tegen te gaan, bijvoorbeeld door glutathion en bepaalde enzymen (catalases en superoxidedismutase) aan te maken.

De term "antioxidant" kan zowel verwijzen naar industrieel geproduceerde chemicaliën die aan producten worden toegevoegd om oxidatie te voorkomen, als naar de natuurlijk voorkomende verbindingen die aanwezig zijn in voedsel. De eerstgenoemde industriële antioxidanten hebben verschillende toepassingen: ze fungeren bijvoorbeeld als conserveermiddelen in voedsel en cosmetica, maar ook als oxidatieremmers in brandstoffen.^[1]

Ondanks dat antioxidanten belangrijk zijn voor normale lichamelijke processen, bestaat er geen consensus over de effectiviteit van antioxidant-voedingssupplementen bij het verbeteren van de gezondheid of het voorkomen van ziekten.^[2] Supplementen met bètacaroteen, vitamine A en vitamine E hebben geen positief effect op het algeheel sterftecijfer,^[3][4] of het risico op kanker.^[5][6] Ook het vermeende positieve effect van supplementatie van seleen en vitamine E op hart- en vaatziekten is niet aangetoond.^[7][8]

1. ↑ (en) Dabelstein W, Reglitzky A, Schütze A, Reders K (2007). Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. DOI:10.1002/14356007.a16_719.pub2, "Automotive Fuels". ISBN 978-3-527-30673-2.
2. ↑ (en) Neha K, Haider MR, Pathak A, Yar S. (2019). Medicinal prospects of antioxidants: A review. European Journal of Medicinal Chemistry 178: 687-704. DOI: 10.1016/j.ejmech.2019.06.010.
3. ↑ (en) Bjelakovic G, Nikolova D, Gluud C (2013). Meta-regression analyses, meta-analyses, and trial sequential analyses of the effects of supplementation with beta-carotene, vitamin A, and vitamin E singly or in different combinations on all-cause mortality: do we have evidence for lack of harm?. PLOS ONE 8 (9): e74558. PMID 24040282. PMC 3765487. DOI: 10.1371/journal.pone.0074558.
4. ↑ (en) Abner EL, Schmitt FA, Mendiondo MS, Marcum JL, Kryscio RJ (2011). Vitamin E and all-cause mortality: a meta-analysis. Current Aging Science 4 (2): 158–70. PMID 21235492. PMC 4030744. DOI: 10.2174/1874609811104020158.
5. ↑ (2012). Drugs for preventing lung cancer in healthy people. The Cochrane Database of Systematic Reviews 10: CD002141. PMID 23076895. DOI: 10.1002/14651858.CD002141.pub2.
6. ↑ (en) Jiang L, Yang KH, Tian JH, Guan QL, Yao N, Cao N, Mi DH, Wu J, Ma B, Yang SH (2010). Efficacy of antioxidant vitamins and selenium supplement in prostate cancer prevention: a meta-analysis of randomized controlled trials. Nutrition and Cancer 62 (6): 719–27. PMID 20661819. DOI: 10.1080/01635581.2010.494335.
7. ↑ (en) Rees K, Hartley L, Day C, Flowers N, Clarke A, Stranges S (2013). Selenium supplementation for the primary prevention of cardiovascular disease. The Cochrane Database of Systematic Reviews 1 (1): CD009671. PMID 23440843. DOI: 10.1002/14651858.CD009671.pub2.
8. ↑ (en) Shekelle PG, Morton SC, Jungvig LK, Udani J, Spar M, Tu W, J Suttorp M, Coulter I, Newberry SJ, Hardy M (2004). Effect of supplemental vitamin E for the prevention and treatment of cardiovascular disease. Journal of General Internal Medicine 19 (4): 380–9. PMID 15061748. PMC 1492195. DOI: 10.1111/j.1525-1497.2004.30090.x.