Titanio

Titanio
-     22 Ti                                                                                                                                                                                                                                           Ti Zr Escandio ← Titanio → Vanadio Táboa periódica dos elementos
Liñas espectrais do Titanio
Información xeral
Nome, símbolo, número	Titanio, Ti, 22
Serie química	Metal de transición
Grupo, período, bloque	4, 4, d
Densidade	4507 kg/m3
Dureza	6.0
Aparencia	Prateado
N° CAS	7440-32-6
N° EINECS	231-142-3
Propiedades atómicas
Masa atómica	47,867(1)[1] u
Raio medio	pm
Raio atómico (calc)	147 pm
Raio covalente	160±8 pm
Raio de van der Waals	pm
Configuración electrónica	[Ar]3d²4s²
Electróns por nivel de enerxía
Estado(s) de oxidación	4, 3, 2, 1, −1,[2]
Óxido	anfótero
Estrutura cristalina	hexagonal
Propiedades físicas
Estado ordinario	Sólido
Punto de fusión	1941 K
Punto de ebulición	3560 K
Punto de inflamabilidade	{{{P_inflamabilidade}}} K
Entalpía de vaporización	425 kJ/mol
Entalpía de fusión	14,15 kJ/mol
Presión de vapor	0,49
Temperatura crítica	K
Presión crítica	Pa
Volume molar	m3/mol
Velocidade do son	5090 m/s a 293.15 K (20 °C)
Varios
Electronegatividade (Pauling)	1,54
Calor específica	520 J/(K·kg)
Condutividade eléctrica	2,34 x 106 S/m
Condutividade térmica	21,9 W/(K·m)
1.ª Enerxía de ionización	658,8 kJ/mol
2.ª Enerxía de ionización	1309,8 kJ/mol
3.ª Enerxía de ionización	2652,5 kJ/mol
4.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización4}}} kJ/mol
5.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización5}}} kJ/mol
6.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización6}}} kJ/mol
7.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización7}}} kJ/mol
8.ª enerxía de ionización	{{{E_ionización8}}} kJ/mol
9.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización9}}} kJ/mol
10.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización10}}} kJ/mol
Isótopos máis estables
iso AN Período MD Ed PD MeV 44Ti Sintético 63 anos ε 0,268 44Sc 46Ti 8.0% estable con 24 neutróns 47Ti 7,3% estable con 25 neutróns 48Ti 73,8% estable con 26 neutróns 49Ti 5,5% estable con 27 neutróns 50Ti 5,4% estable con 28 neutróns
Unidades segundo o SI e en condicións normais de presión e temperatura, salvo indicación contraria.

O titanio é un elemento químico de símbolo Ti e número atómico 22 que se sitúa no grupo 4 da táboa periódica dos elementos. É un metal de transición de cor gris, baixa densidade e gran dureza. É moi resistente á corrosión por auga do mar, auga rexia e cloro.^[3]

Foi descuberto en Cornualla, Gran Bretaña, por William Gregor en 1791 e Martin Heinrich Klaproth nomeouno así polos titáns da mitoloxía grega. Este elemento dáse en diversos depósitos de minerais, principalmente de rútilo e ilmenita, que se distribúen amplamente pola codia terrestre e a litosfera, ademais de formar parte de moitas formas de vida, rochas, corpos de auga e solos.^[4] A extracción deste metal dende o mineral realízase por medio do método de Kroll^[3] ou polo método de Hunter. O composto máis común é o dióxido de titanio, habitual na fotocatálise e usado na manufactura de pigmentos de cor branca.^[5] Outros compostos habituais inclúen o tetracloruro de titanio (TiCl₄), un compoñente catalizador, e o tricloruro de titanio (TiCl₃), empregado coma catalizador na produción de polipropileno.^[4]

O titanio pode formar aliaxes co ferro, o aluminio, o vanadio e o molibdeno entre outros elementos, producindo aliaxes lixeiras e resistentes para aplicacións aeroespaciais (motores de reacción, mísiles e naves espaciais), aplicacións militares, aplicacións industriais (produtos químicos e petroquímicos, plantas de desalinización), na automoción, para próteses médicas e implantes ortopédicos, instrumentos e implantes dentais, aparellos deportivos, xoiería ou teléfonos móbiles entre outras aplicacións.^[4]

As dúas propiedades máis útiles deste metal son a resistencia á corrosión e a maior proporción de dureza-densidade de tódolos elementos metálicos.^[6] Cando non se atopa nunha aliaxe, o titanio é igual de forte que algúns aceiros, pero presentando unha menor densidade que estes.^[7] Ten dúas formas alotrópicas^[8] e cinco isótopos naturais que van dende ⁴⁶Ti ata ⁵⁰Ti, sendo ⁴⁸Ti o máis abundante deles.^[9]

1. ↑ "Standard Atomic Weights". Commision on Isotopic Abundances and Atomic Weights. Consultado o 16 de outubro de 2015. 
2. ↑ Andersson, N.; et al. (2003). "Emission spectra of TiH and TiD near 938 nm" (PDF). J. Chem. Phys. 118: 10543. Bibcode:2003JChPh.118.3543A. doi:10.1063/1.1539848. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 09 de febreiro de 2012. Consultado o 16 de outubro de 2015. 
3. ↑ ^{3,0 3,1} Erro no código da cita: Etiqueta <ref> non válida; non se forneceu texto para as referencias de nome LANL
4. ↑ ^{4,0 4,1 4,2} Erro no código da cita: Etiqueta <ref> non válida; non se forneceu texto para as referencias de nome EBC
5. ↑ Krebs, Robert E. (2006). The History and Use of Our Earth's Chemical Elements: A Reference Guide (2ª ed.). Westport, CT: Greenwood Press. ISBN 0-313-33438-2. 
6. ↑ Donachie 1988, p. 11
7. ↑ Barksdale 1968, p. 738
8. ↑ "Titanium". Columbia Encyclopedia (6ª ed.). Nova York: Columbia University Press. 2000–2006. ISBN 0-7876-5015-3. 
9. ↑ Barbalace, Kenneth L. (2006). "Periodic Table of Elements: Ti – Titanium". Consultado o 26 de decembro de 2006.