Erromatar galtzada

Erromatar galtzadak (latinez, Viae Romanae) Antzinako Erromak bere mendeko lurralde osoan zehar eraiki eta erabili zituzten bideak dira, harlauzaz eginak, milaka kilometrotan zehar hedatzen zirenak. Italiako puntu guztietako hiriak hasieran, eta, gero, Inperioa eta erabaki-gune politiko edo ekonomikoak elkarrekin lotzen zituzten. Garai hartan nahiko erraz mugitzeko aukera ematen zuten, tropek erabiltzeko lurraldeak konkistatzeko edo defendatzeko, edo merkatariek, lehengai eta salgaien garraioa nabarmen erraztuz, eta mezulariek ere erabiltzeko. Inperioaren hedapen ekonomikoa ahalbidetu zuten, eta gero haren amaiera, inbasio handiak erraztuz. Erromanizazioa ere neurri handi batean bide hauei esker gauzatu zen. Egun, galtzada horien aztarnak bakarrik geratzen dira.

Uneko probetxuari baino gehiago, zerbitzuaren epe luzerako errentagarritasunari begira egin ziren erromatar galtzadak. Horregatik, erromatarren errepideen eta Erdi Arokoen artean dagoen alderik behinena —Birkek dioenez— ondorengo hau da: Erdi Arokoak herrigune bat eta ondokoa lotzeko bideak ziren; erromatar galtzadek, berriz, xede zabalagoak zituzten. Hortaz, arau orokorra zen albait zuzenenak izatea, bide luzeek hirigune nagusiak lotzeko helburuz.^[1]

1. ↑ Abasolo, J.A. et al: Obras públicas en la Hispania romana. Espainiako Kultura Ministerioa, 1980.