Autismo

Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

Artikulu honek erreferentziak behar ditu. Hemen erreferentzia egiaztagarriak gehituz lagun dezakezu.

Artikulu edo atal hau ez dator bat formatu hitzarmenekin. Zure esku dago artikulu hau egokituz Wikipediari laguntzea.

Artikulu edo pasarte honek eduki, gramatika, hiztegi edota ortografia akatsak ditu. Lagundu nahi baduzu, zuzendu ezazu.

Autismo
Deskribapena
Mota	autismoaren espektroko nahasmena, eritasuna, neuroaniztasuna neurodevelopmental disorder (en)
Espezialitatea	psikologia, Psikiatria, Neuropsikologia, Pedagogia, behavioral analysis (en) Garapenaren psikologia
Arrazoia(k)	causes of autism (en) , herentzia genetiko ingurumen
Sintoma(k)	Autoestimulazio (portaera)a, sensory processing differences (en) , executive disfunction (en) , Ekolalia, autistic special interest (en) , hyperfocus (en) , autistic meltdown (en) , ekinismoa, social communication disorder (en) , autistic rage (en) autistic shutdown (en)
Azterketa medikoa	Checklist for Autism in Toddlers (en) , Q125086246 , Modified Checklist for Autism in Toddlers (en) , Q125086640 , autism-spectrum quotient (en) , Autism Diagnostic Observation Schedule (en) , Childhood Autism Rating Scale (en) , The Developmental, Dimensional and Diagnostic Interview (en) , The Diagnostic Interview for Social and Communication Disorders (en) , The Autism Diagnostic Interview-Revised (ADI-R) (en) , The Ritvo Autism Asperger Diagnostic Scale-Revised (en) , Social Responsiveness Scale (en) , Social Communication Questionnaire (en) , Quantitative Checklist for Autism in Toddlers (en) , Screening Tool for Autism in Children aged Two Years (en) , Childhood Autism Screening Test (en) Autism Spectrum Screening Questionnaire (en)
Asoziazio genetikoa	Zerrenda PARD3B (en) , TAF1C (en) , MACROD2 (en) , PPP2R5C (en) , CHD8 (en) , TBR1 (en) eta LMX1B (en)
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikak	venlafaxine (en) , errisperidona, ketiapina eta (RS)-fenfluramine (en)
Identifikatzaileak
GNS-10-MK	F84.0
GNS-9-MK	299.0
GNS-10	F84.0
GNS-9	299.00
OMIM	209850
DiseasesDB	1142
MedlinePlus	001526
eMedicine	001526
MeSH	D001321
GeneReviews	NBK1442
Disease Ontology ID	DOID:12849

Autismoa, espektro autista, autismoaren espektroko nahasmena edo autismoaren espektroko asaldura giza-burmuinaren garapenaren ezintasun taldea da. Norberaren baitara bilduz eta itxuraz behintzat kanpoko munduaz desinteresatuz, errealitatearekin harremanak haustearen fenomeno patologikoa da.

Gure gizartean, normalean, haurtzaroan detektatu egiten da eta espektro honetan kokatzen diren pertsonek arazoak izan ditzakete, batez ere, beste pertsonekin erlazionatzeko, komunikatzeko eta bere burua adierazteko orduan. Sozializazio arazoak, aldaketen aurrean eta ezbeharren aurrean frustrazio ahalmen eskasak, errutinekin gehiegizko menpekotasuna, komunikazio gaitasun eta autonomiarako gaitasun eskasak.

Espektro autista trastornoan kokatzen diren pertsonak, multzoetan baino continuum batean kokatu behar. Komunikazio sailtasunak, erantzun desegokiak edo erantzunik ezak, adiskidetasuna lortzeko gaitasun eskasak... maila oso bestelakoetan antzeman izan dira. Errutinekin menpekotasuna, aldaketen aurrean frustrazioa, gehiegizko atentzioa kontu ez-ohikoetan, atentzio eskasa ingurukoentzat garrantzitsuak diren kontuetan... Espektro horretan kokatzen diren pertsonak paragrafo honetan deskribaturiko tasunak oso gradu bestelakoan izango dute, tasunak ozta-ozta erakustetik tasunak bere osotasunean erakusteraino^[1].

Askoren ustez, espektro autista ez da ez trastorno ez gaixotasun bat; gaixotasun bat sendatu daitekeelako tratamendu edo medikazioarekin, aldiz, trastorno honek ez du konponbiderik, horrela bizitzea ikastea besterik ez dago. Dena den, autistek eta autisten familiek laguntza jasotzeko eskubidea dute gizarte garatuetan. Pertsona autistei bere autonomia pertsonalean aurrera egiteko laguntza bereziak ematen zaizkie. Higiene ohiturak, lan ohiturak ikasteko, eta beste zenbait trebetasun ikasteko zailtasun bereziak izan ditzaketenez laguntza bereziak jasotzeko eskubidea onartzen zaizkie gizarte garatuetan.

1. ↑ (Ingelesez) American Psychiatric Association Autism Spectrum Disorder Fact Sheet 2013