Auschwitz | |
---|---|
Konzentrationslager Auschwitz Obóz Koncentracyjny Auschwitz | |
UNESCOren gizateriaren ondarea | |
Auschwitz-Birkenau State Museum | |
Kokapena | |
Estatu burujabe | Polonia |
Voivoderria | Polonia Txikiko voivoderria |
Powiat | Oświęcim barrutia |
Koordenatuak | 50°02′09″N 19°10′42″E / 50.0358°N 19.1783°E |
Historia eta erabilera | |
Liberation | 1945eko urtarrilaren 27a |
Inaugurazioa | 1940ko maiatzaren 20a |
Zuzendaria | Rudolf Höß |
Izenaren jatorria | Oświęcim |
Suntsipena | 1945eko urtarrilaren 27a |
Arkitektura | |
Azalera | 192 ha |
Gizateriaren ondarea | |
Irizpidea | (vi) |
Erreferentzia | 31 |
Eskualdea[I] | Europa eta Ipar Amerika |
Izen-ematea | 1979 (III. bilkura) |
Webgune ofiziala | |
|
Auschwitz (alemanez: Konzentrationslager Auschwitz) Alemania naziko kontzentrazio- eta sarraski-esparru handiena izan zen. Egungo Poloniako hegoaldean kokatua, Oświęcim (alemanez: Auschwitz) hiritik hartu zuen izena.
Auschwitz hiru eremutan banaturik zegoen: Auschwitz I, administraziogunea; Auschwitz II (Birkenau), sarraski-esparrua edo Vernichtungslager alemanez; eta Auschwitz III (Monowitz), kontzentrazio-esparrua. Lehenengo biak UNESCOk 1979an Gizateriaren Ondare izendatu zituen. Auschwitzen menpean, gainera, beste 40 esparru zeuden.
Rudolf Höß esparruko buruak Nurenbergeko epaiketan Auschwitzen 2,5 milioi lagun hil zirela adierazi zuen. Auschwitz-Birkenau Museoak 1990ean kopuru hori berriz kalkulatu zuen, eta azken zenbatespenek diote 1,1 - 1,6 milioi bitartean hil zituztela. Horietako % 90 ia-ia Europako herrialde guztietako juduak izan ziren. Gehienak Zyklon B gasa erabiliz hil zituzten, baina gose sistematikoak, bortxazko lanak, osasun-zaintzarik ezak, banakako exekuzioek eta medikuntza-esperimentu izenekoek ere eragin zuten makina bat heriotza.