Pubereco

Parto de serio pri
Homa kresko kaj disvolviĝo
Etapoj
Zigoto Embrio Feto Bebo Infaneto Infano Preadolesko Adolesko Juna plenkreskulo Plenkreskulo Maljunulo
Biologiaj mejloŝtonoj
Fekundigo Gravedeco Nasko Marŝado Akirado de lingvaĵo Pubereco Menopaŭzo Maljuniĝado Morto
v • d • r

Pubereco ^[1] aŭ puberto^[2] estas stato de knabo aŭ knabino atinginta periodon de la vivo inter infanaĝo kaj adolesko. Ĝi konsistas el aktiviĝo de la seksaj glandoj kaj manifestiĝas per sekundaraj seksaj karakteroj (pubvilo, menstruo ĉe knabinoj, ŝanĝiĝo de la voĉo ĉe knaboj, ktp) kaj ekfunkcio de seksorganoj pro neŭro-hormonaj procezoj.

Pubereco komenciĝas ĉirkaŭ la 11-a jaro en ambaŭ seksoj (plej ofte inter 8 k. 13 ĉe knabinoj kaj inter 9,5 k. 14 ĉe knaboj^[3]) kaj daŭras inter 2 k. 5 jaroj, kun grandaj individuaj variaĵoj (vidu seksa konstitucio). Dum tiu periodo, junaj individuoj tre rapide evoluas korpe, mense, emocie kaj socie.

La vortoj "pubera" kaj "puberto" venas el la latinaj vortoj puber (pubo)^[4] kaj pubertas (pubereco) kaj rilatas al apero de korpaj haroj.

1. ↑ Laŭ NPIV , kie puberto ne aperas
2. ↑ Laŭ Reta Vortaro [1]
3. ↑ http://campus.cerimes.fr/endocrinologie/enseignement/puberte/site/html/1.html
4. ↑ André Cherpillod, Konciza Etimologia Vortaro, UEA, 2003