20-a de junio

La 20-a de junio estas la 171-a tago de la jaro (la 172-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 194 tagoj restas.

Je la 20-a de junio okazis, interalie:

Malgranda teksto==Eventoj==

• 451: En la batalo de Chalons Romia imperio kaj visigotoj sub gvido de Teodoriko la 1-a venkis hunojn, komandataj de Atilo la Huno, kaj haltigis ilian invadon al Gaŭlio
• 1214: Universitato de Oksfordo ricevis ĉarton
• Husmovado
  • 1410: Jan Hus legis en Betlehema Kapelo alvokon rifuzantan detrui la librojn de John Wyclif
  • 1415: Koncilio decidis bruligi la verkojn de Jan Hus, liaj instruoj iĝis malakceptataj
• 1606: Grandprinclando Litovio: en Mahiljoŭ eksplodis ribelo (1606-1610) kontraŭ altrudo de la Bresta religia unio
• 1626: En japana urbo Nagasako sur brulŝtiparo pereis 9 jezuitoj
• 1629: Britoj konkeris la urbon Kebeko
• 1667: Klemento la 9-a iĝis papo
• 1774: Dum la kvina rusa-turka milito la rusa armeo venkis en batalo de Kozluĝa (proksime al Varna)
• 1782: Usona kongreso aprobis modelon de la Granda Sigelo de Usono
• 1788: En Danio oni abolis servutecon
• Franca revolucio:
  • 1789: Ĵuro de la Pilkoludejo
  • 1791: Fuĝo al Varennes de Ludoviko la 16-a kun Marie-Antoinette de Parizo al Varennes-en-Argonne
• 1815: En Varsovio oni solene proklamis Polan Reĝlandon, kiu ĝis 1831 restis en persona unio kun la Rusia Imperio, kun propra konstitucio, parlamento, armeo, mono kaj la pola lingvo kiel ofica
• 1837: Viktoriana epoko komenciĝis: reĝino Viktoria surtroniĝis en Britio, kaj 63 jarojn regis la britan monarkion
• 1840: Samuel Morse ricevis de Usona Patenta Oficejo patenton por skriba telegrafo
• 1863: Okcidenta Virginio fariĝis la 35-a ŝtato de Usono
• 1866: Prusia-Aŭstria milito: Italio deklaris militon al Aŭstrio
• 1870: Milito de la Trilanda Alianco finiĝis per subskribo de pactraktato (kun usona helpo) — ĝi estis la plej sanga konflikto en la historio de Latinameriko, precipe por Paragvajo
• 1877: Alexander Graham Bell instalis telefonon - unuan en la mondo
• 1880: Fjodor Dostojevskij faris la faman 45-minutan paroladon pri Aleksandr Puŝkin
• 1888: Papo Leono la 13-a en encikliko substrekis liberecon de la morala konscienco, sed tamen asertis: Senlima pensolibero kaj publika malkaŝo de parollibereco ne apartenas al homrajtoj
• 1890: En usona monatrevuo aperis unua versio de la romano La Portreto de Dorian Gray de Oscar Wilde
• 1893: Pollando: incendio de Andrychów detruis grandan parton de la urbo - granda pluvo ĝin savis
• 1894: Franca kuracisto kaj bakteriologo Alexandre Yersin malkovris kaŭzon de la pesto - poste la bakterio nomiĝos Yersinia pestis
• 1895: Franca astronomo Auguste Charlois malkovris asteroidon Arsinoo
• 1908: Germana Oficejo pri Markoj kaj Patentoj donis al Melitta Bentz patenton pri ŝia kafofiltrilo
• 1914: Unua germana batalŝipo nomata Bismarck surakviĝis
• Unua mondmilito
  • 1917: Azerbajĝano: Musavato kaj Turka Centra Partio Adami kunligiĝis
• 1919: Militista delegitaro de Ukraina Popola Respubliko subskribis pactraktaton kun la Dua Pola Respubliko
• 1920: Dua Pola Respubliko: en paroĥeja preĝejo en Wadowice estis baptita Karol Wojtyła, posta papo Johano Paŭlo la 2-a
• 1922: Rezulte de plebiscito parto de Supra Silezio aliĝis al Pollando - Pola Soldataro solene eniras al Katowice
• 1928: Serbo el Montenegro pafmortigis en Beogrado du parlamentanojn de Kroata Kamparana Partio kaj grave vundis ties gvidanton Stjepan Radić, kiu mortis la 8-an de aŭgusto
• 1929: En siria tombejo en Halepo oni eltombigis postrestaĵojn de generalo Jozefo Bem kaj veturigis ilin al la pola urbo Tarnów, kie ili ekripozis en maŭzoleo
• 1931: Granda depresio: prezidento de Usono Herbert C. Hoover prezentis planon de unujara provizora prokrasto de la germana pago de militaj reparacioj al landoj ŝuldoŝarĝitaj por Usono
• 1931: Karl Buresch iĝis kanceliero de Aŭstrio
• 1932: Negocado pri kreo de dogana unio inter Belgio, Nederlando kaj Luksemburgio komenciĝis
• 1933: Kanalo Blanka maro - Balta maro estis inaŭgurita - konstruata de politikaj malliberuloj de gulagoj
• 1939: Germana eksperimenta aviadilo Heinkel He 176 faris unuan testoflugon en la historio kiel reagaviadilo
• Dua mondmilito
  • 1940: nokte en Palmiry apud Varsovio okazis la plej granda germana ekzekuto: oni mortpafis 378 eminentajn intelektulojn; la tria el kvar amasaj deportadoj de poloj el Orientaj Limregionoj en Sovetunion de ĉ. 80 mil personoj; nokte antaŭ la tago la 2-a pola Pafista Divizio de Infanterio transiris de Francio al Svislando, kie ĝi estos malarmiligita kaj internigita; Bordozo: sur krozoŝipo HMS "Arethusa" forlasis Francion interalie prezidento de Pollando W. Raczkiewicz, registaranoj kaj skipo de brita ambasadejo
  • 1941: En Varsovia geto fondiĝis koncertejo kaj malferma juda teatro ludanta en la pola lingvo
  • 1942: Arkta Oceano: batalo pri konvojoj QP-13 kaj PQ-17 komenciĝis
  • 1943: germanoj masakris polan vilaĝon Krzeczów apud Myślenice murdinte 19 personojn; batalo pri insularo Nova Georgio ene de Salomonoj komenciĝis; nokte de la 20-a/21-a de junio 4-a Aera Floto atakis Jaroslavl
  • 1944: Papo Pio la 12-a akceptis polan generalon W. Anders kaj gratulis lin pro venko en la batalo de Monte Cassino; pola armea unuo okupis Fermon kaj Pedason; Kampanjo de Marianoj kaj Palaŭo: venko de Usona Mararmeo kontraŭ Imperijapana Ŝiparmeo en la dutaga aer-mara Batalo de la Filipina Maro (okcidente de insularo Marianoj); V-2 iĝis unua objekto, kiu atingis eksterteron; Itala Fronto: franca politikisto kaj ministro Jean Zay estis murdita de milicanoj de la reĝimo de Vichy
• 1945: Tramtransporto en Varsovio refunkciis
• 1948: Pastroj de Katolika Eklezio en Ĉeĥoslovakio legis en preĝejoj mesaĝon de la ĉefepiskopo Josef Beran, ke la solena meso okaze de la elekto de nova prezidento la 14-an de junio ne signifis aprobon de la komunisma reĝimo flanke de la eklezio
• 1949: Papo Pio la 12-a anatemis komunistajn gvidantojn de Ĉeĥoslovakio
• 1950: Dua soveta okupado de Pollando: tutlanda nokta arestado de 5000 atestantoj de Jehovo fare de komunistaj regopovoj, kies reprezalioj daŭris de 1945-1956
• 1954: Ponto de Amikeco tra Danubo inter Bulgario kaj Rumanio ekfunkciis - liganta la urbojn Ruse kaj Giurgiu
• 1955: Plena suna eklipso videbla en Hinda Oceano, Srilanko, Sud-Orienta Azio, Filipinoj kaj Pacifiko
• 1957: Primaso Stefan Wyszyński proklamis komencon de la Granda Naŭperiodo, programo de la renovigo de religiaj, moralaj kaj naciaj valoroj por la jaroj 1957-1966 omaĝe al Miljariĝo de la kristanigo de Pollando en 1966
• 1960: Sendependiĝo de Federacio Malio, kiu post du monatoj dividiĝis al Malio kaj Senegalo
• 1963: Malvarma milito: en Ĝenevo oni subskribis funkciigon de la "varmega linio" Moskvo-Vaŝingtono inter la du mondpotencoj
• 1966: Kanado aĉetis de Sovetunio 95 milionojn da tunoj de tritiko
• 1969: Georges Pompidou iĝis prezidento de Francio
• 1969: Ĉeĥoslovakio: la registaro malfondis Studentan Asocion
• 1970: En Pollando estis arestitaj membroj de porsendependa grupo "Ruch" (1965-70), kiu planis eksplodigi en Poronin la monumenton al Lenin kaj bruligi ties muzeon
• 1973: Post 18 jaroj en ekzilo prezidento de Arentino Juan Domingo Perón revenis al sia lando
• 1974: Premiero de la usona krimfikcia filmo Ĉinio-urbo de Roman Polański
• 1975: Premiero de la usona horora filmo Makzeloj de Steven Spielberg
• 1976: En Eŭropa Futbal-Ĉampionado venkis Ĉeĥoslovakia nacia teamo de futbalo
• 1977: Menaĥem Begin iĝis ĉefministro de Israelo
• 1983: Pola roka grupo Lady Pank eldonis samtitolan debutan muzikalbumon, kiu montriĝis ŝlagra
• 1985: 8 personoj, en tio parlamentano, pereis en serio da bombatencoj faritaj de komunistaj partizanoj en Katmanduo kaj aliaj urboj de Nepalo
• 1990: Uzbekio proklamis deklaron de suvereneco
• 1991: Germania reunuiĝo: Federacia Parlamento per plimulto de 18 voĉdonoj decidis ŝanĝi la ĉefurbon de Bonn al Berlino
• 1992: Estonio: estona krono anstataŭis la sovetian rublon
• 1994: 26 personoj pereis en bomba atenco kontraŭ Sanktejo de Imamo Reza en irana urbo Maŝhado
• 1997: Pola Sejmo voĉdonis pri trafika regularo
• 1997: Konsilio por Lingvopolitiko ĉe prezidento de Ukrainio aprobis projekton de kompleta programo "Ukraina lingvo"
• 2001: Pervez Musharraf fariĝis prezidento de Pakistano
• 2003: Fondaĵo Vikimedio fondiĝis en Sankt-Peterburgo (Florido) - ricevante ĉiujn rajtojn al Vikipedio kun ties fratinaj projektoj, domajna nomo kaj servilo
• 2006: En Parizo oni malfermis Muzeon de la kajo Branly pri eksterokcidentaj kulturoj - dediĉita al la artoj kaj civilizacioj de Afriko, Azio, Oceanio kaj Ameriko
• Protestado en Irano
  • 2009: 78 personoj pereis kaj 250 vundiĝis en bomba atenco de sinmortiginto en Taza (apud Kirkuko); Murdo de Neda Aga-Soltan, irana studentino
• 2009: Akropolo (Ateno): Akropola Muzeo malfermiĝis, ampleksante arkaikan epokon, grek-romian antikvon kaj malfruan antikvecon
• 2010: Juan Manuel Santos gajnis prezidentan balotadon en Kolombio
• 2010: En hungara urbo Rákóczifalva falis pluvo da ranoj
• 2012: Antonis Samaras iĝis ĉefministro de Grekio
• 2013: Brazilo: protestoj en 69 urboj amasigis 1,55 milionon da homoj
• 2020: En Verĥojansk ene de la polusa cirklo oni notis rekordan temperaturon 38 °C
• 2022: Unua festado de la Nacia Tago de Sileziaj Ribeloj — laŭ iniciato de pola prezidento Andrzej Duda
• Invado de Rusio en Ukrainion:
  • 2022: juĝejo en Lvovo eksterleĝigis politikan partion "Opozicia Platformo – Por Vivo”
• 2023: parlamento de Slovakio agnoskis holodomoron kiel genocido de ukrainoj fare de Sovetunio