Talaith Rufeinig

Talaith Rufeinig (Lladin: provincia, ll. provinciae) oedd uned lywodraethol fwyaf yr Ymerodraeth Rufeinig am rai canrifoedd. Sefydlwyd y taleithiau cyntaf yng nghyfnod Gweriniaeth Rhufain. Y gyntaf o'r taleithiau tramor oedd ynys Sicilia.

Rheolid y taleithiau gan lywodraethwr, oedd fel rheol wedi dal swydd conswl neu praetor cyn cael eu penodi'n llywodraethwyr. Roedd talaith Aegyptus (yr Aifft) yn wahanol, gan fod ei llywodraethwr o safle cymdeithasol fymryn yn is, un o'r ecwestriaid. Yng ngyfnod y weriniaeth, dim ond am flwyddyn yr oedd llywodraethwr yn dal ei swydd, ac wedi hynny ni allai fod yn llywodraethwr eto am ddeng mlynedd. Rhennid y taleithiau ar dechrau'r flwyddyn gan y Senedd.

Newidiodd yr ymerawdwr cyntaf, Augustus, y drefn yma. Cymerodd ef yr hawl i benodi llywodraethwyr y taleithiau pwysicaf, yn enwedig y taleithiau ar ffiniau'r ymerodraeth, lle gwersyllid yn rhan fwyaf o'r llengoedd. Gelwid y rhain y taleithiau ymerodrol. Cadwodd y Senedd yr hawl i benodi llywodraethwyr y taleithiau llai pwysig, y taleithiau seneddol. Yng nghyfnod yr ymerodraeth, gallai llywodraethwyr fod yn eu swyddi am rai blynyddoedd.

Newidiwyd y drefn gan yr ymerawdwr Diocletian, a ddaeth yn ymerawdwr yn 284 ar ddiwedd y cyfnod a elwir yn argyfwng y drydedd ganrif. Tua 296, rhannodd ef rai o'r taleithiau, i greu 96 talaith, oedd wedi eu rhannu'n 12 rhanbarth diocesis.

Taleithiau'r Ymerodraeth Rufeinig tua 120 OC

Our website is made possible by displaying online advertisements to our visitors. Please consider supporting us by disabling your ad blocker.

Talaith Rufeinig

Our website is made possible by displaying online advertisements to our visitors.
Please consider supporting us by disabling your ad blocker.