Priodas

Priodas

Enghraifft o'r canlynol	sefydliad cyfreithiol, carennydd mewn enw, digwyddiad, sefydliad
Math	perthynas agos, diwedd dyweddïad
Y gwrthwyneb	married
Rhagflaenwyd gan	engagement, Seremoni briodas
Olynwyd gan	legal separation
Yn cynnwys	marital debt
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Uniad ffurfiol rhwng dau berson neu ragor^[1] fel arfer er mwyn byw gyda'i gilydd ac yn aml i gael plant yw priodas^[2] (neu weithiau mewn cyd-destun cyfreithiol y stad briodasol).^[3] Mae cyfraith briodasol yn rheoli'r hawliau a dyletswyddau sydd gan barau priod, ac eu statws cyfreithiol parthed ei gilydd a'u plant.

Mae'r cysyniad o briodas yn gyffredin i gymdeithasau ar draws y byd, gan ei fod yn darparu strwythur ar gyfer sylfaen gymdeithasol a phersonol, sy'n cynnwys anghenion rhywiol a chariadol, rhannu llafur rhwng y ddau rywedd, ac annog cenhedlu a magu plant.^[4]

Gelwir dyn priod yn ŵr a menyw briod yn wraig. Gelwir y ddefod sy'n nodi dechrau priodas hefyd yn briodas neu'n seremoni briodas. Mae nifer yn gweld priodas fel uniad rhwng dau deulu er mwyn creu teulu newydd, hynny yw y teulu niwclear sy'n cynnwys rhieni a'u plant. Gelwir teulu'r priod yn deulu-yng-nghyfraith. Mewn rhai diwylliannau mae priodas yn uniad am weddill oes na ellir ei derfynu, ond mewn cymdeithasau eraill mae modd dod â phriodas i ben drwy ymwahaniad, dirymiad, neu ysgariad.

Mewn rhai diwylliannau mae'n bosib i unigolion briodi mwy nag un gŵr neu wraig, ond mewn diwylliannau eraill mae amlbriodas yn drosedd. Yn draddodiadol ar draws y byd, uniad rhwng dyn a menyw yw priodas. Yn yr 21g mae nifer o wledydd wedi cyfreithloni priodas gyfunryw sy'n caniatáu priodas rhwng dau ddyn neu ddwy fenyw.

1. ↑ Haviland, William A.; Prins, Harald E. L.; McBride, Bunny; Walrath, Dana (2011). Cultural Anthropology: The Human Challenge (13eg argraffiad). Cengage Learning. ISBN 978-0-495-81178-7. "A nonethnocentric definition of marriage is a culturally sanctioned union between two or more people that establishes certain rights and obligations between the people, between them and their children, and between them and their in-laws."
2. ↑  priodas. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 1 Ionawr 2015.
3. ↑ Geiriadur yr Academi, [wedlock].
4. ↑ (Saesneg) marriage. Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 1 Ionawr 2015.