Gogledd Corea

Gogledd Corea

Gogledd Corea Gweriniaeth Ddemocrataidd Pobl Corea (DPRK)
Math	gwladwriaeth sofran, gwlad, gweriniaeth y bobl, teyrnas meudwyaidd
Prifddinas	P'yŏngyang
Poblogaeth	25,490,965
Sefydlwyd	27 Rhagfyr 1972 (Cyfansoddiad cyfredol)
Anthem	Aegukka
Pennaeth llywodraeth	Kim Jae-ryong
Cylchfa amser	UTC+09:00
Iaith/Ieithoedd   swyddogol	Iaith safonol Gogledd Corea, Coreeg
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Dwyrain Asia
Arwynebedd	120,540 ±1 km²
Gerllaw	Y Môr Melyn, Môr Japan
Yn ffinio gyda	De Corea, Rwsia, Gweriniaeth Pobl Tsieina
Cyfesurynnau	40°N 127°E
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredol	Llywodraeth Gogledd Corea
Corff deddfwriaethol	Cynulliad Goruchaf y Bobl
Swydd pennaeth   y wladwriaeth	Arweinydd Goruchaf Gogledd Corea
Pennaeth y wladwriaeth	Kim Jong-un
Swydd pennaeth   y Llywodraeth	Prif Weinidog Gogledd Corea
Pennaeth y Llywodraeth	Kim Jae-ryong
Arian	North Korean won
Cyfartaledd plant	1.979
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Gwlad yn nwyrain Asia yw Gweriniaeth Pobl Ddemocrataidd Corea (Chosŏn'gŭl: 조선민주주의인민공화국; Chosŏn Minjujuŭi Inmin Konghwaguk) neu Gogledd Corea (gwrando). Mae wedi'i lleoli yn hanner gogleddol Penrhyn Corea. Mae'n ffinio â De Corea i'r de, Tsieina i'r gogledd a Rwsia i'r gogledd-ddwyrain. Ei phrifddinas yw Pyongyang sef dinas fwyaf y wlad o ran poblogaeth ac arwynebedd. Ceir dwy afon ar y ffin gyda Tsieina: Afon Amnok ac Afon Tumen. Mae gan y wlad arfau niwclear ac wedi dod a'u trafodaethau heddwch, gyda De Corea a'r UDA i ben. Mae'r Unol Daleithiau a Tsieina wedi cytuno ar sancsiynau newydd i gosbi Gogledd Corea am ddatblygu taflegrau pellgyrhaeddol, ac am eu profion niwclear diweddar (2013).

Conglfaen eu hathrawiaeth ydy disgyblaeth wleidyddol y Chuch'e (neu Juche), sef athrawiaeth Kim Il-sung sy'n mynnu fod datblygiad y wlad yn nwylo'r werin datws. Defnyddir yr athrawiaeth hon gan Lywodraeth y wlad i gyfiawnhau ei gweithredoedd.

Collodd Gogledd Corea ffrind mynwesol a phwerus pan ddatgymalwyd yr Undeb Sofietaidd ym 1991, er bod ganddi gysylltiad cryf gyda Tsieina. Ar ben hyn dioddefodd y wlad oherwydd sawl trychineb naturiol a phrofodd newyn enbyd rhwng 1994 a 1998; credir i rhwng 240,000 i 1,000,000 o bobl farw.^[1][2]

1. ↑ Stephan Haggard, Marcus Noland, and Amartya Sen, Famine in North Korea, Columbia University Press, tud. 209.
2. ↑ Spoorenberg, Thomas; Schwekendiek, Daniel. "Demographic Changes in North Korea: 1993–2008", Population and Development Review, 38(1), tud. 133-158.