Gigthis

Gigthis

Math	safle archaeolegol
Daearyddiaeth
Sir	Médenine
Gwlad	Tiwnisia
Cyfesurynnau	33.5389°N 10.6733°E
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Safle dinas hynafol yw Gigthis (Arabeg: جكتيس), hefyd Gigthi neu Gightis weithiau, a leolir yn ne Tiwnisia, yn gouvernorat (talaith) Médenine.

Lleolir y safle 20okm i'r de o borthladd Jorf, ger arfordir Gwlff Boughrara, gyferbyn ag ynys Djerba, ar lwybr y ffordd hynafol a gysylltai Carthago (ger Tiwnis) a Leptis Magna yn Libia.

Sefydlwyd y ddinas gan y Ffeniciaid ac erbyn y 6g CC roedd yn rhan o diroedd Carthago. Erbyn y ganrif 1af OC roedd Gigthis yn ddinas ddigon nodedig. Yn yr 2il ganrif OC rhoddwyd iddi statws dinas Rufeinig gan yr Ymerodr Antoninus Pius. Ar ôl hynny tyfodd y ddinas a daeth yn un o'r porthladdoedd masnachol mwyaf ffyniannus yn ne Tiwnisia.

Yng nghanol Gigthis ceir y fforwm (forum) Rhufeinig. O gwmpas y fforwm ceir sawl teml ac adeilad dinesig, yn cynnwys y capitol, canolfan ddinesig y ddinas. Ar ymylon y safle ceir olion sawl fila a addurnid â mosaics lliw neu ddu-a-gwyn.