Arf niwclear

Arf niwclear

Enghraifft o'r canlynol	offeryn taro, Pyrophone
Math	Arf dinistr torfol, nuclear explosive
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Arf niwclear yw dyfais ffrwydrol sy'n defnyddio adwaith niwclar, un ai ymholltiad niwclar neu gyfuniad o ymholltiad niwclar ac ymasiad niwclar. Mae'r ddau fath o adwaith yn rhyddhau maint aruthrol o ynni o faint cymharol fychan o fater. Gall arf niwclear fod yn daflegryn, bom, siel neu ffrwydryn tir. Ceir tri math gwahanol o ddyfais niwclear: dyfais atomig, dyfais hydrogen a dyfais niwtron.

Dim ond dau arf niwclar sydd wedi eu defnyddio mewn rhyfel erioed, gan yr Unol Daleithiau - a hynny tua diwedd yr Ail Ryfel Byd. Ar 6 Awst 1945, gollyngwyd bom atomig ar ddinas Hiroshima yn Japan, a thridiau'n ddiweddarch, gollyngwyd un arall ar ddinas Nagasaki. Rhwng y ddau, lladdwyd tua 120,000 yn y tymor byr, gyda mwy yn marw yn y tymor hir o effeithiau ymbelydredd, cansar gan fwyaf.

Ers hynny, mae dros dwy fil o arfau niwclar wedi eu ffrwydro mewn profion. Y gwledydd y gwyddir i sicrwydd fod ganddynt arfau niwclar yw'r Unol Daleithiau, Rwsia, Tsieina, y Deyrnas Unedig, Ffrainc, India, Pacistan a Gogledd Corea. Credir fod gan Israel arfau niwclar, ond nid yw llywodraeth Israel wedi cadarnhau hyn. Ar hyn o bryd,cyhuddir Iran gan yr Unol Daleithiau o fod yn y broses o ddatblygu arfau niwclar, ond gwedir hyn gan lywodraeth Iran.

Mae arfau niwclear diweddar yn cynnwys y daflegryn Cruise. Arweiniodd cynlluniau UDA i osod Cruise ar safleoedd ym Mhrydain a'r Almaen at argyfwng gwleidyddol ar ddechrau'r 1980au. Cynhalid llu o brotestiadau mawr dros heddwch, er enghraifft yn Greenham Common yn ne Lloegr a ger Mur Berlin yn yr Almaen.