Uranij

Uranij,  ₉₂U

Uranij u periodnom sistemu
↓                                                                     ↓                                                             →                                                             →
Hemijski element, Simbol, Atomski broj	Uranij, U, 92
Serija	Aktinoidi
Grupa, Perioda, Blok	Ac, 7, f
Izgled	srebreno bijeli
CAS registarski broj	7440-61-1
Zastupljenost	3,2 · 10-4[1] %
Atomske osobine
Atomska masa	238,02891(3)[2] u
Atomski radijus (izračunat)	? (138,5 (α-U)[1]) pm
Kovalentni radijus	142 pm
Van der Waalsov radijus	- pm
Elektronska konfiguracija	[Rn] 5f36d17s2
Broj elektrona u energetskom nivou	2, 8, 18, 32, 21, 9, 2
1. energija ionizacije	597,6 kJ/mol
2. energija ionizacije	1420 kJ/mol
Fizikalne osobine
Agregatno stanje	čvrsto
Mohsova skala tvrdoće	2,5-3[1]
Kristalna struktura	ortorompska (Cmcm)
Gustoća	19160[3] kg/m3
Magnetizam	paramagnetičan (Χm = 4,1×10-4)[4]
Tačka topljenja	1406[3] K (1133 °C)
Tačka ključanja	4203[3] K (3930 °C)
Molarni volumen	12,49×10-6 m3/mol
Toplota isparavanja	417,1[3] kJ/mol
Toplota topljenja	15,5[3] kJ/mol
Brzina zvuka	(long.) 3400 m/s pri 293 K
Specifična toplota	116[1] J/(kg · K) kod 298 K
Specifična električna provodljivost	3,24×106[1] S/m pri 293 K
Toplotna provodljivost	27,6[1] W/(m · K) kod 300 K
Hemijske osobine
Oksidacioni broj	3, 4, 5, 6
Elektrodni potencijal	-1,660 V (U3+ + 3e- → U)
Elektronegativnost	1,38 (Pauling-skala)
Izotopi
Izo RP t1/2 RA ER (MeV) PR 232U sin 68,9 g α 5,414 228Th SR 233U sin 1,592×105 g α 4,824 229Th SR 234U 0,0055 % 2,455×105 g α 4,774 230Th 235U 0,72 % 7,038×108 g α 4,398 231Th SR 20Ne (8,0×10-10 %) 215Pb 238U 99,27 % 4,468×109 g α 4,270 234Th SR β-β- 238Pu 239U sin 23,45 min β− 239Np
Sigurnosno obavještenje
Oznake upozorenja T+ Vrlo otrovno
Obavještenja o riziku i sigurnosti	R: 26/28-33-53 S: (1/2-)20/21-45-61
Ostala upozorenja
Radioaktivnost
Radioaktivni element
Ako je moguće i u upotrebi, koriste se osnovne SI jedinice. Ako nije drugačije označeno, svi podaci dobijeni su mjerenjima u normalnim uvjetima.

Uranij (nazvan po planeti Uran) jeste hemijski element sa simbolom U i atomskim brojem 92. U periodnom sistemu elemenata nalazi se u grupi aktinoida (7. perioda, f-blok). On je metal, čiji su svi izotopi radioaktivni. Prirodni uranij, koji se u prirodi nalazi u sastavu nekih minerala, sastoji se iz 99,27% izotopa ²³⁸U, 0,72% ²³⁵U, te vrlo malih količina ²³⁴U (0,0055%). Ovaj element dobio je poseban značaj nakon otkrića razbijanja atoma 1938. godine. Izotop ²³⁵U se može razbiti djelovanjem termičkih neutrona čime se omogućava lančana nuklearna reakcija razbijanja atoma, a osim toga nastaje i izuzetno rijedak izotop plutonija ²³⁹Pu, jedini prirodni nuklid ovog elementa. Iz ovog razloga, uranij je pronašao primjenu kao izvor primarne energije u nuklearnim centralama i nuklearnom oružju.

1. ^ ^{a b c d e f} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom harry
2. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom ipac
3. ^ ^{a b c d e} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom wiberg
4. ^ Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom weast