Umjetnost

Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). Ako se pravilno ne potkrijepe pouzdanim izvorima, sporne rečenice i navodi mogli bi biti izbrisani. Pomozite Wikipediji tako što ćete navesti validne izvore putem referenci te nakon toga možete ukloniti ovaj šablon.

Umjetnost je specifična ljudska djelatnost čije se značenje konstituira u složenom komunikacijskom procesu između umjetnika, umjetničkog djela i publike. Različita značenja pridodavana su umjetnosti u različitim historijskim periodima, međutim od početka modernog doba skloni smo umjetnosti pridavati sljedeće osobine: svaka pojedina umjetnost posjeduje vlastiti visoko razvijeni i autonomni jezik; umjetnost ima nezavisnu i slobodnu poziciju u društvu; umjetnost nema društveno propisanu svrhu; svrha umjetnosti leži u ispunjavanju njene modernistički definisane prirode, koju određuju ideje slobode, imaginacije, individualnosti, otkrića, eksperimenta, pobune, ljepote, istine, pravde, uglavnom društvenih ideja na kojima se od Francuske revolucije u većini svojih segmenata temelji zapadno društvo.

Obilježje moderne i postmoderne umjetnosti jest pluralitet umjetničkih jezika, umjetničkih stilova, ideja i ideologija, pa za razliku od većine prošlih umjetničkih razdoblja (drevni Egipat, antička umjetnost, bizantijska umjetnost itd.) ne može se govoriti o jednom dominantnom umjetničkom pokretu ili stilu, nego različitim, nerijetko i suprotstavljenim umjetničkim praksama. Umjetnost i njen svijet, u savremenom društvu, ne čini samo ono što vidimo, čujemo, čitamo, opipavamo, ono što doživljavamo kao umjetnički objekt, nego i cijeli jedan "nevidljivi" svijet znanja o umjetnosti, o njenoj historiji, njenom jeziku, njenim brzim i aktuelnim kretanjima, posredovanim različitim i brojnim kulturalnim institucijama (muzeji, galerije, biblioteke, izdavači, umjetnička kritika, komcertne dvorane, operske kuće, teorija umjetnosti, estetika itd.).

Premda riječ "umjetnost" danas uglavnom označava likovne, odnosno vizuelne umjetnosti, u tradicionalnom smislu riječi pod umjetnošću podrazumijevamo književnost, muziku, likovnu umjetnost i filmsku umjetnost. Svaka se od ovih makro-umjetnosti može dodatno dijeliti na umjetničke discipline, rodove, vrste itd: književnost se može podijeliti na prozu, liriku i dramu, koja se opet može podijeliti na scenske ili plesne umjetnosti i slično; muzika se može podijeliti na tradicionalnu, klasičnu, džez i rock muziku, od kuda se dalje moće doći do pjevačke ili sviračke umjetnosti; likovnu umjetnost na slikarstvo, kiparstvo i arhitekturu, od kuda se može doći do umjetnosti performansa, video umjetnosti, fotografske umjetnosti, internet umjetnosti i slično.

Tradicionalni spisak umjetnosti navodi ih šest; s pojavom filma on je stavljen kao sedma umjetnost, a s pojavom stripa on je nazvan devetom umjetnošću.

1. muzika
2. drama
3. književnost
4. slikarstvo
5. kiparstvo
6. arhitektura
7. film
8. ples
9. strip

Historijom, ulogom, kretanjem i značenjem različitih umjetnosti bave se uglavnom različite humanističke nauke kao što su historija, historija umjetnosti i dr., dok se u novije vrijeme proučavanje umjetnosti odvija na interdisciplinarnim načelima, pa se različite naučne (društvene ili prirodne, poput matematike) i paranaučne prakse (psihoanalitička teorija, teorija medija, feministička teorija itd.) intenzivno bave fenomenom umjetnosti.