Portugal

Republika Portugal República Portuguesa (pt)
Zastava Grb
Himna: "A Portuguesa" (bs: "Portugalska pjesma")
Položaj Portugala
Glavni grad		Lisabon 38°46′N 9°9′W / 38.767°N 9.150°W / 38.767; -9.150
Najveći grad		Lisabon
Službeni jezik		portugalski
Državno uređenje		Parlamentarna republika
• Predsjednik		Marcelo Rebelo de Sousa
• Premijer		Luís Montenegro
Zakonodavstvo
Nezavisnost		nakon bitke kod São Mameda
• Priznato		24. juni 1128.
Površina
• Ukupno		92.212 km2 (111.)
• Vode (%)		0,5
Stanovništvo
• Ukupno (2021)		10.343.066[1] (83.)
• Gustoća		115/km2
BDP (PKM)		2019
• Ukupno		$340.715 milijarde[2] (50)
• po stanovniku		▲$33.166[2]
Gini (2017)		▲32,1[3]
HDI (2017)		▲ 0,847[4] (visok) (41.)
Valuta		Euro (€) (EUR)
Vremenska zona		WET (UTC+0) - ljeti WEST (UTC+1)
Topografija
• Najviša tačka		Ponta do Pico 2351 m
• Najveća rijeka		Tagus 275 km
Pozivni broj		+351
Internetska domena		.pt

Portugal, zvanično Republika Portugal (portugalski: República Portuguesa), evropska je država i članica Evropske unije, koja se nalazi na Pirinejskom poluostrvu, u jugozapadnom dijelu Evrope i najzapadnija je tačka evropskog kopna. Jedina država s kojom graniči je Španija. Glavni grad Portugala je Lisabon. Portugal također ima suverenitet nad Atlantskim arhipelagom, Azorska ostrva i Madeira. Obje skupine ostrva su zasebne autonomne regije sa sopstvenom lokalnom upravom.

Područje Portugala je kontinuirano bilo naseljeno još od prehistorijskog vremena. Kelte i Romane su naslijedili Vizigoti i Svevi, koji su kasnije napadnuti od strane Maura. Ovaj muslimanski narod je protjeran za vrijeme Rekonkviste na Iberijskom poluostrvu. Potugal je 1139. uspostavio kraljevstvo, nezavisno od Leonske kraljevine. U 15. i 16. vijeku kao rezultat velikih geografskih otkrića, Portugal je proširio svoj uticaj na Zapad i uspostavio prvo veliko Portugalsko carstvo, koje je u tom periodu imalo jedno od svjetski najvećih ekonomskih, političkih i vojnih utjecaja,

Portugal je izgubio mnogo svog bogatstva i statusa sa razaranjem Lisabona zemljotresom iz 1755. kao i okupacijom tokom Napoleonskih ratova i nezavisnošću Brazila, kao najbogatije portugalske kolonije 1822. Nakon revolucije iz 1910. monarhiju je zamijenila demokratska vlasti uspostavljena je Prva portugalska republika. Demokratija je narušena poslije Portugalskog kolonijalnog rata i Karanfilske revolucije iz 1974. Ubrzo nakon nezavisnosti gotovo svih kolonija, s izuzetkom Makaua, kojim je rukovala Kina od 1999. Ovim je označen kraj dugopostojeće evropske kolonijalne sile, koja je ostavila veliki kulturni i arhitektonski utjecaj širom svijeta i oko 250 miliona govornika portugalskog jezika danas.

Portugal je unitarna predsjednička republika i razvijena država s unapređenom ekonomijom i velikim životnim standardnom, koji ima 18. najviši društveni rast u svijetu, čak ispred nekih zapadnoevropskih država, kao što su Francuska, Španija i Italija. Portugal je članica mnogobrojnih međunarodnih organizacija, uključujući Ujedinjene nacije, Evropsku uniju, Eurozonu, OECD, NATO i Zajednica država portugalskog govornog područja. Portugal je također poznat kao prva država u svijetu koja je u potpunosti legalizovala upotrebu svih droga 2001. godine.

1. ^ INE. "Popis stanovništva i stanova - Popis 2021". tabulador.ine.pt. Pristupljeno 15. 1. 2023.
2. ^ ^{a b} "Portugal". International Monetary Fund. Pristupljeno 1. 11. 2013.
3. ^ "Gini Index". Instituto Nacional de Estatística. Pristupljeno 14. 7. 2011.
4. ^ "Human Development Report 2010" (PDF). United Nations. 2010. Arhivirano s originala (PDF), 21. 11. 2010. Pristupljeno 5. 11. 2010.