Arbeit (Physik)

Physikalischi Grössi
Name	Aarbet
Formelzeiche vo dr Grössi	${\displaystyle W}$
Grössen- und Eiheite- system Eiheit Dimension SI J = N·m = kg·m2·s−2 L2·M·T−2 CGS erg L2·M·T−2

Aarbet (Formlezäiche ${\displaystyle W}$ vo änglisch work) isch in dr Füsik d Energii, wo uf mechanische Wääg vom ene Körper uf en andere überdräit wird. Mä säit: „An dm Körper wird Aarbet verrichdet“ oder „Aarbet gläistet“. Das bassiert, wenn e Chraft eme Wääg nooch uf e Körper wirkt. Die gläisteti Aarbet wird im äifachste Fall as Brodukt us dr Chraft, wo in dr Richdig vom Wääg wirkt Kraft mit dr Wäägstrecki:

${\displaystyle W={\vec {F}}\cdot {\vec {s}}}$

Wenn dr Wääg kä graadi Linie isch und d Chreft nid konstant si, denn isch d Aarbet s Kurvenintegral über s Skalarbrodukt us Chraft und Wääg:

${\displaystyle W=\int _{{\vec {s}}_{1}}^{{\vec {s}}_{2}}{\vec {F}}({\vec {s}})\cdot \mathrm {d} {\vec {s}}\,,}$

wo ${\displaystyle {\vec {s}}_{1}\,}$ dr Aafangspunkt vom Wääg bezäichnet und ${\displaystyle {\vec {s}}_{2}\,}$ dr Ändpunkt.

Wil Aarbet mechanisch überdräiti Energii isch, bezäichnet mä in däm Zämmehang d Energii au as gspäichereti Aarbet bzw. as d Fähigkäit, Aarbet z verrichde.

In dr Thermodünamik isch d Aarbet e Brozässgröössi. Energii cha uf e Süsteem uf zwäi Wääg überdräit wärde: In dr Form vo Wermi ${\displaystyle Q}$ (z. B. dur Häize) oder uf mechanischi Wiis (z. B. dur Kompression). Wil bi dr Kompression e Chraft eme Wääg nooch wirkt, wird die überdräiti Energii as Aarbet (Sümbol ${\displaystyle W}$) bezäichnet. In bäide Fäll änderet sich noch em erste Hauptsatz vo dr Thermodünamik die inneri Energii ${\displaystyle U}$ vom Süsteem.

Die internazional verwändeti Äihäit (SI-Äihäit) für Aarbet isch idäntisch mit dere für Energii: s Joule (Äihäitezäiche J). Us em Bezug vo dr Aarbet zur Chraft (SI-Äihäit Newton) und Läistig (SI-Äihäit Watt) chömme die abgläitete SI-Äihäite Newtonmeter (Nm) und Wattsekunde (Ws): Es gältet 1 J = 1 Nm = 1 Ws. Hüfig brucht mä au d Äihäite Wattstunde (Wh) bzw. Kilowattstund (kWh).

Mit spezifischer Aarbet (Formlezäiche ${\displaystyle w}$) isch in dr Thermodünamik s Aarbetsvermöge, Äihäit J/kg, wo uf d Masse vom Ströömigsfluid bezoge isch, gmäint.